- Katılım
- 4 Şub 2022
- Mesajlar
- 10,869
- Beğeni
- 12,590
Apameia Antik Kenti Sikkeleri - AΠAMЄΩN
Antik Roma döneminde Apameia Kibotos adını almıştır. Antik kent Efes'ten sonra ikinci büyük kenttir. Antik kent, Samsun Dağı ile Akdağ’ın birleştiği dağ silsilesinin uzantısı olan iki küçük tepe üzerinde kurulmuş, daha sonra bu tepelerin güneybatısındaki ovaya doğru genişlemiştir. Kelainai-Apameia ana yolların kavşak noktasında kurulduğundan zamanla ekonomik ve stratejik açıdan büyük bir önem kazanmıştır. Askeri ve ticari yol güzergahları için tercih edilen bu coğrafya her dönem önemini korumuştur. Özellikle Pers kralları batıya yaptıkları seferler için Kelainai/Apameia antik kenti üzerinden geçen askeri yol güzergahını tercih etmişlerdir.
Herodot, Pers Kralı Kserkses’in ordusuyla birlikte, MÖ 481 yılında Hellas’a yaptığı sefer sırasında Apameia-Kelainai antik kentinde konakladığını ve Kral Kserkses savaş sonrası Hellas’tan dönerken, tekrar Apameia-Kelainai antik kentine uğramış ve burada Kelainai kalesini ve saraylarını yaptırmış olduğunu yazmaktadır. Yine Pers krallarından genç Kyros yaklaşık 13.000 askeriyle birlikte Kelainai/Apemeia antik kentinde 30 gün kalmıştır. Kral Kyros ile birlikte Sokrates'in öğrencisi olan Yunan filozof Ksenofon'da antik kente gelmiştir.
Sokrates'in öğrencisi olan Yunan tarihçi Ksenofon [ΞΕΝΟΦΩΝ];... Frigya’nın büyük, zengin ve kalabalık kenti Kelainai’a vardı. Kral Kyros’un orada bir sarayı, hem bedenini çalıştırmak hem de atlarına talim yaptırmak istediğinde, atla avladığı vahşi hayvanlarla dolu, büyük bir parkı vardı. Maiandros nehri bu parkın ortasından akar. Onun kaynakları sarayların yanındadır. Sonra Kelainai kentinin içinden geçer. Büyük kralın da, Apameia/Kelainai’da Marsyas nehrinin kaynakları üzerinde ve akropolis altında korunaklı sarayları vardı şeklinde antik kenti anlatmaktadır. Büyük İskender, MÖ 333 yılında Kelainai’yı teslim almış, askerleriyle 10 gün kaldıktan sonra, komutanlarından Antigonos’u Frigya’nın satrabı olarak atayarak buradan ayrılmıştır. Kouropedion savaşından [MÖ 281] sonra ise bölge bu sefer Seleukos egemenliğine girmiştir. Seleukos Hanedanı’ndan Antiokhos Soter'in krallığı dönemine kadar kent Kelainai olarak adlandırılıyordu. Antiokhos, kenti bulunduğu yerden çok da uzakta olmayacak bir yere taşıyarak yeniden tesis etmiş ve kente annesi Apama'nın ismine izafeten Apameia adını vermiştir. Kent bu tarihten itibaren Apameia olarak anılmıştır.
Apameia antik kentinin darb ettirmiş olduğu Roma dönemine ait antik sikkeler üzerinde görülen Nuh'un Gemisi efsanesi tasvirleri, Eski Ahit'te anılan ve antik bir sikkeye işlenen tek olay olup sadece Frigya bölgesinde Seleukos Kralı I. Antiokhos tarafından kurulan Apameia antik kentine özgüdür. Nuh ve Gemisi'nin İncil'deki hikayesi antik dünyada yaygın olarak biliniyordu. Tufan hikayesinin bir biçimi, Eski Ahit'e dahil edilmesinden çok önce, MÖ 1800 civarında Akad Gılgamış Destanı'nda yer alır.
Apameia, Menderes'in kaynağında ve birçok ticaret yolunun erişildiği merkezi noktada iyi bir konumdaydı. Doğudaki kervan yollarından gelen yiyecekler şehrin tüccarları tarafından toplu olarak satın alınıyor ve diğer limanlara gönderilmek üzere kibotoi'lere [sandıklar] konularak yeniden paketleniyordu. Ayırt edici ahşap nakliye sandıkları şehrin ekonomik faaliyetinin sembolü haline geldi ve sonunda şehir Η ΚΙΒΩΤΟΣ [kivotos:sandık] lakabıyla tanınmıştır.
Şehirde bir Yahudi topluluğu yaşamaktaydı; bu topluluğun ataları muhtemelen Seleukos generali Zeuxis tarafından bölgeye yerleştirilmişti. Zeuxis, Büyük Antiochos III'ün emriyle 2000 Yahudi ailesini Babil'den Küçük Asya'ya sürmüştü [Jos. Ant.XII,3.4].
Şehrin içinde yaşayan büyük Yahudi topluluğu tarafından iddia edilen yerel bir efsaneye göre şehrin arkasında bulunan dağ [Dilek/Samsun Dağı / Akdağ], Nuh'un gemisinin [Η ΚΙΒΩΤΟΣ] tufandan sonra dinlendiği yer olan Ararat'tı [Ağrı dağı]. Nuh ve karısının suyun üzerinde yüzen bir Apamean kibotosunun içinde durduğu ve üzerinde NΩE [Nuh] yazan tasvirleri, Eski Ahit benzetmesiyle şehrin kendisi arasındaki bağlantının görsel bir temsilidir. Antik sikkelerin arka yüzündeki ikonografi, şehrin Η ΚΙΒΩΤΟΣ lakabının hem sandık hem de gemi olarak çift anlamı için görsel kanıt sağlar.