Epir Kralı Pyrrhos Sikkeleri

Epir Kralı Pyrrhos [Pirus] - BAΣIΛEΩΣ ΠΥPPOΥ​

Cesaret ve kahramanlıkta hiçbir krala boyun eğmeyen ve Akhilleus'un [Aşil - Epirus'ta ülkenin dilinde Aspetus olarak bilinir] şan ve şöhretinin sadece kan hakkıyla değil, yiğitlik hakkıyla kendisine ait olmasını isteyen Pyrrhos [Plutarkhos,Life of Pyrrhos].

Pyrrhos, MÖ 295 yılında Siraküza Kralı Agathokles'in kızı Lanassa ile evlendiğinde Epirus bölgesindeki Molossianların [Yunan kabilesi] kralıydı.

MÖ 3. yüzyılın başlarında, Sicilya'daki Tarentumlular Romalılarla savaş halindeydi. Üstün düşmanlarını yenmek için Tarentumlular güçlü bir müttefikin yardımına ihtiyaçları olduğuna karar verdiler [Pausanias 1.12.1]. Bunun üzerine MÖ 280 yılında Adriyatik Denizi'ni geçen Pyrrhos'tan yardım istediler. Pausanias'a göre Pyrrhos'un savaşa katılmasının üç nedeni vardı; İlk olarak, Tarentumlular Korkyra'yla yaptığı savaşta ona yardım etmiş, Pyrrhos'un güçlerini desteklemek için donanmalarını göndermişlerdi. Pyrrhos, Tarentumlu elçilerin İtalya topraklarının müreffeh ve bereketli olduğu yolundaki iddialarından etkilenmişti. Son ve belki de en önemli neden, Pyrrhos'un Truva'nın ele geçirilmesini hatırlaması ve bunu savaştaki başarısının bir işareti olarak görmesiydi, çünkü kendisi Truva kolonisine savaş açan Aşil'in soyundan geliyordu [Pausanias 1.12.1].

Yunan tarihçi Plutarkhos, Pyrrhos'un Tarentinlilere yardım edip etmemeye karar verirken danışmanı Kineas'ın kendisine tavsiyelerde bulunduğuna dair harika bir anekdot anlatır [Plutarkhos, Pyrrhos, 14.2-7];... Kineas, hükümdarına Romalıları fethetmeyi başarırlarsa ne yapmaları gerektiğini sordu ve Pyrrhos, o zaman tüm İtalya'yı fethedeceklerini söyledi. Kineas, o zaman ne olacak diye sorduğunda, Pyrrhos, o zaman Sicilya'yı ele geçirmek için yola çıkacağını söyledi. Konuşma, Pyrrhos sonunda tüm dünyayı fethedeceklerini söyleyene kadar bu şekilde devam etti. Kineas daha sonra tüm düşmanları yenildiğinde ne yapmaları gerektiğini sordu ve Pyrrhos, çok rahatlayacağız ve her gün kadeh kaldıracağız iyi adamım, ve gizli konuşmalarla birbirimizin kalbini sevindireceğiz dedi [14.6].

Sonunda Kineas'ın söylediği şey netleşti: O zaman şimdi kadeh kaldırıp birbirimizle vakit geçirmek istiyorsak önümüzde ne var? Elbette bu ayrıcalık zaten bizim ve hiçbir zahmete girmeden, başkalarına çok zarar verdikten ve kendimiz çok acı çektikten sonra, kan dökerek, büyük zahmetlere girerek ve tehlikelere katlanarak elde etmeyi umduğumuz şeylere sahibiz [14.7]. Bu mantık Pyrrhos'u tedirgin etse de Pyrrhos, İtalya'ya yaptığı sefere devam etmiştir.

Pyrrhos, MÖ 281'de Tarentumlular'ın yardın çağrısını kabul ederek Romalılara karşı Tarentum'a yardım etti ve ertesi yıl 25.000 kişilik ordusunu İtalya'ya götürdü. Daha sonra MÖ 278 yılında Sicilyalılar, Pyrrhos'un Roma müttefiki Kartaca'ya karşı desteğini almak için lobi faaliyetlerinde bulundular ve bunun sonucunda Pyrrhos adayı ele geçirdi ve Sicilya Kralı ilan edildi.

MÖ 279'da Asculum savaşında Roma'ya karşı kazandığı zaferden sonra, Pyrrhos, Romalılarla bir savaşta bir zafer daha kazanırsak, tamamen mahvoluruz demiştir. Bu nedenle Pyrrhos zaferi terimi çok yıkıcı bir bedelle elde edilen bir zaferi belirtmek için kullanılır. [Plutarkhos, Pyrrhos, 21.9]

Pyrrhos, Roma'ya karşı verdiği savaşlarda başarılı olsa da, aldığı kayıplar güçlerini zaferlerinden yararlanamayacak kadar azalttı ve sonunda Sicilya'daki Beneventum'da [MÖ 275] yenildi ve Roma Cumhuriyet Lejyonlarının disiplini ve yeni taktikleri tarafından gölgede bırakılmıştır. Bunun üzerine Pyrrhos Yunanistan'a geri çekilmek zorunda kalmıştır. Roma'nın gücüne karşı bu başarısız meydan okumayı, MÖ 272'de Roma'nın Lucania, Samnium ve son olarak Tarentum'u fethetmesi izlemiştir. Pyrrhos'un ve Tarentum'un yenilgisinden sonra, Roma'nın İtalya'yı fethi tamamlanmış ve Roma'nın Orta Akdeniz'deki üstünlüğü kurulmuştu.

MÖ 272'de Spartalı Kleonymos, Pyrrhos'tan Sparta'ya saldırmasını ve onu iktidara getirmesini istedi. Pyrrhos Peloponez'in kontrolünü kendi eline almak için Sparta'ya sefere çıktı ancak beklenmedik güçlü bir direnişle karşılaştı ve Sparta'dan geri çekilmek zorunda kaldı. Geri çekiliş sırasında oğlu Ptolemy öldürülmüş ancak II. Antigonos ve Sparta kralı Areos onun peşinde olduğu için yas tutacak zamanı olmamıştır. Aceleyle Argos şehrine giren Pyrrhos, orada askerleriyle beraber tuzağa düşürüldü ve şehrin sokaklarında devam eden savaş sırasında bir evin çatısından atılan kiremitin kafasına isabet etmesiyle ölmüştür [Plutarkhos, 34].

Yunanistan'ın antik Epir/Epirus bölgesinin kralı olmasına rağmen konu içeriğindeki antik sikkeler Epir kralı Pyrrhos tarafından veya Pyrrhos zamanında Sicilya Bölgesinde [Siraküza] kral adına darb edilmiş antik sikke görselleridir.