Gortyna Antik Kenti Sikkeleri

Gortyna [ΓΟΡΤΥΝΑ] Antik Kenti - ΓOPTYNIΩN​

Efsaneye göre Lycaonid ailesinden Stymphilos'un oğlu ve Kral Arcada'nın torununun torunu Agamides'in kardeşi Gorty tarafından kurulmuş olan Gortyna [ΓΟΡΤΥΝΑ] antik kenti, Girit adasında, adanın başkenti Kandiye antik kentine yakın bir konumda, Agioi Deka [ΑΓΙΟΙ ΔΕΚΑ] köyü bölgesinde bulunan antik dünyanın en önemli Arkadya şehirlerinden biridir. Başka bir efsaneye göre Gortyna, adını burayı kuran Phaistos kralı Minos'un kardeşi Rhadamanthys'in oğlu Gortyna'dan almıştır. Diğer iki versiyona göre Gortyna'dan şehrin kurucusu, Girit'in kraliçesi ve Kral Tauros'un annesi ve Arcadian Gortynia'daki Tegea'dan gelen Gortyna olarak bahsedilir.



Gortyna-Gortina [ΓΟΡΤΥΝΑ] antik kentinde darb edilmiş antik sikkelerin ön yüzünde, Europa bir ağaçta otururken, arka yüzde ise bir boğa tasviri vardır. Antik sikkelerin arka yüzlerinde görülen boğa tasvirleri Zeusu tanımlamaktadır. Europa Yunan mitolojisinde Avrupa kıtasına ismini vermiş, parlak tenli göz alıcı bakışı ile dillere destan olan Fenikeli kızdır. Zeus görüp beğendiği Europa'ya ulaşmak için boğa kılığına girer. Europa'nın yanına yaklaşır ve onu sırtına alır. Sonra yüzerek Girit Adası'na kızı kaçırır. Hikaye adanın antik sikkelerinde açıkça görülmektedir.



Girit mitine göre, Europa, Zeus'a üç oğul doğurmuştur; daha sonra Girit kralı olan Minos, Kiklad Adaları kralı olan Rhadamanthys ve Likya kralı olan Sarpendon. Zeus, Europa'yı Girit Kralı Asterius ile evlendirmiş ve Asterius da üç oğlunu evlat edinmiştir. Europa'nın ölümünden sonra tanrılaştırılmış ve Hellotis adıyla tapınılmıştır. Giritliler onun onuruna Hellotia festivali düzenlemişlerdir; bu festivalde onun kemikleri mersin ağacına sarılı bir şekilde alay halinde şehrin etrafında taşınmıştır [Theophrastos MÖ 371-287 ve Yaşlı Plinius MS 23-79].

Europa, Tyre kralı Agenor'un kızı, Korint'in efsanevi kurucusu Kadmos'un kız kardeşi ve Kilikya'ya ismini veren Kilix'in kızıydı ve Zeus'un sayısız diğer ölümlü kadın buluşmalarından biri olan İo'nun soyundan geliyordu. Europa'nın babasının sürüsüne katılmak için kendisini beyaz bir boğaya dönüşen tanrıların kralı Zeus, genç kızı baştan çıkarmış ve kızı kaçırarak onu Girit'teki Gortyna antik kentine götürerek Europa'yı adanın ilk kraliçesi yapmıştır. Zeus'un sayısız buluşmalarından biri olarak Europa miti iyi bilinse de ve en azından MÖ beşinci yüzyıldan beri edebiyat ve sanatın konusu olsa da, tüm bölümün belirli kısımları diğerlerinden daha fazla ilgi görmüştür. Zeus'un Europa'yı Girit'e [Gortyna] getirdiğinde yaşananlar da bunlardan biridir.

Efsane, Romalı şair Ovidius'un Dönüşümler'inde [II.873-5] yer alır ve Europa'nın tanrı tarafından götürülürken yaşadığı duygular anlatılır: Korku kalbini doldurdu, geriye baktığında hızla çekilen kumları gördü. Sağ eli bir boynuzu kavradı, diğeri sırtına uzandı. Dalgalanan tuniği rüzgarda uçuşuyordu.

Ayrıca Roma Cumhuriyet dönemine ait örnek antik sikkelerin arka yüzünde antik sanatta sıklıkla tasvir edildiği gibi, Europa boğanın sırtında oturmuş ve rüzgarda dalgalanan bir örtüyle görülmektedir. Ayrıca Girit adası Gortyna antik kenti sikkeleri üzerinde bu efsanenin detaylı olarak tasvirleri görülmektedir.