Kapadokya Kralları

Kapadokya Kralları​

Kapadokya, Anadolu Ahameniş satraplığı, Helenistik dönem İran krallığı ve Roma imparatorluk eyaletidir. Satraplığın Eski Farsça adı Katpatuka idi. Sasani yazıtlarında Orta Farsça kpwtkyʾy/kpwtkydʾy ve Part dilinde kpwtky olarak geçmektedir. Yunan kaynaklarında Kapadokyalılar Leukosurioi veya Surioi olarak adlandırılır [Herodotus, 3.90, 5.49.6, 7.72 - Strabo, Geography 12.542, 544]. Bu muhtemelen Batı'nın Yunanistan ana karasından biraz uzaktaki bölgelere dair kesin olmayan algısını yansıtmaktadır. Kapadokya başlangıçta Seleukosların koluydu ve 3. yüzyılda bağımsız hale gelmiştir.

MÖ 280’e kadar olan dönemde Kapadokya Krallığı’nda darb edilen antik sikkeler ve üzerindeki semboller belirgin Pers özelliklerini taşımaktadır. MÖ 280-163 yılları arasında darb edilen sikkelerde Greek özellikleri ve Pers simgeleri birlikte yer almaktadır. MÖ 163-86 arasında sikkelerde tümü ile Helenistik [Yunan] özellikler yer almaktadır.

Kapadokya Krallığı antik sikkelerinde altın sikkelere rastlanmamış olup, temel sikkeleri gümüş Tetradrahmi ve Drahmi olarak görülmektedir. Diğer tip antik sikkelerde ise bronz kullanılmıştır. Antik sikkelerde kralın adı, kullandığı ünvanlar, bazen darb yeri, monogramlar, tanrı tasvirleri ve saltanat yılını gösteren rakamlar görülmektedir.


Kapadokya Krallarına ait antik sikkeler üzerinde;

Basilias [ ΒΑΣΙΛΙΑΣ ] - Kral
Eusebeios - Eusebius [ ΕΥΣΕΒΕΙΑ ] - Dindar - Sofu
Epiphanes [ ΕΠΙΦΑΝΗΣ ] - Epiphaneia [ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ] - Tanrının Görüntüsü
Ktistes [ ΚΤΙζΕΙΝ] - Kurucu, Yaşanabilir Kılmak,Kurmak
Nikophoros [ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ] - Muzaffer - Zafer Getiren
Philopator - Philopatoros [ ΦΙΛΟΠΑΤΩΡ ] - Babasını Seven
Philodelpos [ΦΙΛΑΔΕΛΦΟΣ] - Delphos’u seven. [Delphos Apollon’un oğlu]
Philopatris [ ΦΙΛΟΠΑΤΡΙΣ ] - Yurdunu Seven
Philometor [ ΦΙΛΟΜΗΤΩΡ ] - Annesini Seven gibi ünvanlar ve lakaplar görülmektedir.

Kapadokya Kralı Ariarathes I​

Ariarathes, Kapadokya satrabı I. Ariamnes'in oğluydu ve Pers kralı Darius III'ün sadık bir destekçisiydi. Büyük İskender'in Perslere karşı yürüttüğü sefer sırasında Kapadokya'yı fethetmesine ve buraya bir vali atamasına rağmen, Büyük İskender'in ölümü sırasında Ariarathes bir şekilde Kapadokya'nın ilk kralı olarak yeniden iktidara gelmiş, hatta krallığı orijinal sınırlarının ötesine genişletmiştir. I. Ariarathes'in dikkate değer katkılarından biri Yunan Helenistik kültürünün Kapadokya'ya tanıtılmasıydı. Yunan geleneklerini benimseyerek, Yunan sanatını ve öğrenimini teşvik ederek, Anadolu ile Helenistik dünya arasında kültürel bir köprü kurmuştur. Ariarathes I yalnızca kültürün koruyucusu değildi; aynı zamanda kurnaz bir diplomattı. Seleukos İmparatorluğu da dahil olmak üzere komşu Helenistik devletlerle stratejik ittifaklar kurdu ve dönemin karmaşık siyasi dinamiklerine dair keskin bir anlayış sergilemiştir. Onun saltanatı, Kapadokya'nın bölgedeki etkisini güçlendiren bölgesel genişleme ve askeri kampanyalarla karakterize edildi. Yine de, komşu güçlerle olan çatışmaları ve rekabetleri idare etmek zorunda kaldığından saltanatında zorluklar da vardı.

Büyük İskender'in MÖ 323'teki ölümünün ardından Perdikkas, Eumenes'i Kapadokya'ya vali olarak atadı ve Ariarathes boyun eğmeyi reddedince Perdikkas ve Eumenes ona savaş açtı. Ariarathes MÖ 322'de yenildi, esir alındı ve birçok akrabasıyla birlikte çarmıha gerildi. Ariarathes I Kuzey Kapadokya eyaletinin [satraplık] son Ahameniş Pers valisidir [satrap]. Ariarathes'in antik sikkelerinde aslan, geyik, pençelerinde yunus taşıyan kartal tasvirleri, Aramice Ariarath ve Eusebeias lejantları görülmektedir. Büyük İskender'in savaşları sırasında Kapadokya'nın ilk kralı Ariarathes Sinope'yi [Günümüz Sinop] ele geçirmiş, standart Sinope antik sikke tiplerini korumuş, ancak antik sikkelerin üzerinde Yunanca lejantların yerine Aramice lejantlar taşıyan antik sikke darbı yaptırmıştır. Pençelerinde yunus tutan kartal tasvirli Ariarathes'e ait antik sikkeler Sinope antik kentinde darb edilmiştir.

Kapadokya Kralı Ariaramnes​

II. Ariarathes'in oğlu ve halefi olan, ayrıca Ariamnes, Ariamnes, Artamenes ve Ariamnaios adlarıyla da bilinen, Helenistik dönemde Kapadokya krallığının kralı ve Ariarathid Hanedanı'nın bir üyesi Ariaramnes. Kral hakkında detaylı bilgi yoktur. Ariaramnes'im hegemonyası MÖ 280-230 dönemine tarihlendirilir. Ayrıca antik sikkelerinde kraliyet amblemi bulunmadığından resmi olarak kral ünvanını taşıyıp taşımadığı da bilinmemektedir. Ariaramnis antik sikkeleri, Yunan dilinin kullanıldığı ve Ariarathidlerin güvenli bir şekilde tanımlanmış ilk parasal darblarıdır.

Ariaramnes' ait antik sikkelerin ön yüzlerinde genellikle deri, keçe veya yünden yapılmış Bashlyk ve deri helmet giyen kral Ariaramnes tasvirleri, arka tiplerde ise at üzerinde mızrak sallayan süvari ve yunanca APIAPAMNOY/ARIARAMNOU lejantları görülmektedir. Ariaramnes'e ait diğer tip antik sikkelerde ise ön yüzlerde Ariaramnes tasvirleri, arka tiplerde ise otlayan at tasviri görülmektedir. Bazı antik sikkelerinin üzerinde Tyana lejantı vardır bu, Ariaramnes'in Tyana [Niğde-Kemerhisar] şehrini fethettiğini gösterir.

kapadokyanin birbirinden güzel ve özel antik sikkelerini ve hükümdarlarını inceleme fırsatı bulduk teşekkürler

Kapadokya Kralı Ariarathes III​

Diodorus [ΔΙΟΔΩΡΟΣ] tarafından özellikle çocuklarına adanmış biri olarak tanımlanan Kapadokya kralı Ariaramnes'in oğlu olan Ariarathes III, Helenistik dönemde [MÖ 255-MÖ 220] Kapadokya krallığının hükümdarıydı. Onun hükümdarlığı sırasında kraliyet ünvanı ve belki de diadem Kapadokya krallığı antik sikkelerinde ilk kez görülmektedir. Babası, kendisi hayattayken evinin Seleukoslar'la olan bağlarını güçlendirmeye özen göstererek oğlunu Seleukos İmparatorluğu kralı Antiochos ve kraliçe I. Stratonike'nin kızı Stratonike III ile evlendirmiştir. Bir versiyona göre, bu dönemde Kataonia bölgesi [Amanos ve Antitoros Dağları ile çevrili bölge], belki de prenses Stratonike'nin çeyizi olarak veya fetih savaşları yoluyla Ariarathidlerin eline geçmiştir. Ariaramnes MÖ 230 öldü ve Ariarathes Kapadokya Krallığın tek hükümdarı olmuştur.

Emegine bilgine saglik Tesekkurler @Antik Sikkeler

Kapadokya Kralı Ariarathes IV Eusebes ​

MÖ 220 - MÖ 163 yılları arasında hüküm sürmüş Ariarathid Hanedanlığı'nın bir üyesi olan, Dindar anlamına gelen EVΣEBHΣ - Eusebes ünvanını kullanan Helenistik dönemde Kapadokya krallığının hükümdarı Ariarathes IV Eusebes. Kapadokya kralı III. Ariarathes ve kraliçe III. Stratonike'nin oğludur. MÖ 220'de ölmek üzere olan Ariarathes III, tahtını henüz bebek olan Ariarathes IV'e miras bırakmıştır.

Kapadokya'nın kraliçesi statüsünü korumak için çaresiz kalan, görünüşte kısır olan IV Ariarathes'in eşi kraliçe Antiokhis [Antiokhos III'ün kızı], kocası Kral IV Ariarathes'e Ariarathes ve Orophernes adında iki sahte oğul vermiştir. Bunlar Kapadokya krallığının varisleri olacaktı ama sonra beklenmedik bir şey oldu. Antiokhis hamile kaldı ve kocasından iki kız ve bir erkek çocuk doğurdu. Uygun bir varis [Gelecekteki Ariarathes V Eusebes Philopator] üreten Antiokhis, IV. Ariarathes'e gerçeği açıkladı ve sahte oğullarını, öz oğlunun haklarına itiraz etmelerini önlemek için Kapadokya'dan çok uzaklara gönderdi. Orophernes İyonya'nın Priene antik kentine, kardeşi ise Roma'ya gönderilmiştir. IV. Ariarathes'in MÖ 163 yılında ölümünden sonra oğlu V. Ariarathes [Tahta çıkmadan önce adı Mithradates] kral olmuştur [V. Ariarathes'in tahtı bir süreliğine I. Demetrios'un desteği ile Orophernes tarafından gasp edilecekti].

Kapadokya Kralı Ariarathes V Eusebes Philopator​

Saltanatı Kapadokya krallığının zirvesini görmüş Helenizm'in savunucusu olan, Kapadokya kralı IV. Ariarathes ve kraliçe Antiokhis'in oğlu Ariarathes V Eusebes Philopator. Kapadokya'nın kraliçesi statüsünü korumak için çaresiz kalan, görünüşte kısır olan kraliçe Antiokhis, kocası Kral IV Ariarathes'e Ariarathes ve Orophernes adında iki sahte oğul vermiştir. Bunlar Kapadokya krallığının varisleri olacaktı ama sonra beklenmedik bir şey oldu. Antiokhis hamile kaldı ve kocasından iki kız ve bir erkek çocuk doğurdu. Uygun bir varis [Gelecekteki Ariarathes V Eusebes Philopator - Tahta çıkmadan önce adı Mithradates] üreten Antiokhis, IV. Ariarathes'e gerçeği açıkladı ve sahte oğullarını, öz oğlunun haklarına itiraz etmelerini önlemek için Kapadokya'dan çok uzaklara gönderdi. Orophernes İyonya'nın Priene antik kentine, kardeşi ise Roma'ya gönderildi.

Babası IV. Ariarathes'in MÖ 163 yılında ölümünden sonra V. Ariarathes kral oldu ve kısa bir süre sonra Roma ile iyi ilişkilerini sürdürmek amacıyla Suriye'yi Roma senatosunun onayı olmadan yöneten Seleukos kralı I. Demetrios Soter ile evlilik [Makedonya Kralı Perseus'un dul eşi Laodike] ittifakını reddetti. Reddedilmekten rahatsız olan I. Demetrios, V. Ariarathes'i devirip yerine Orophernes'i Kapadokya kralı olarak atamayı düşündü ve Orophernes'e MÖ 158'de Kapadokya'yı işgal etmesi ve tahtını ele geçirmesi için bir ordu sağladı. MÖ 158'de Orophernes, Seleukos ordusunun başında Kapadokya'yı işgal etti ve V. Ariarathes'i kaçmaya zorlamıştır. V. Ariarathes kısa süre sonra Bergama Kralı II. Attalos'un [aynı zamanda Roma'nın müttefiki] desteğiyle tahtını geri almıştır. V. Ariarathes'in Roma'ya olan himayesi, Doğu Kilikya'nın krallığına eklenmesiyle ödüllendirilmiştir. V. Ariarathes, Roma adına Bergama Krallığında hak iddia eden gaspçı Aristonikos'a karşı savaşırken ölmüştür. Ariarathes V Eusebes Filopator döneminde krallığın başkenti olan Mazaca [Kayseri] antik kentinin ismi Eusebeia olarak değiştirilmiştir. V. Ariarathes'in eşi Nysa'dan [Pontus Kralı I. Pharnakes'in kızı] altı çocuğu vardı. Ancak çocuklardan en küçüğü hariç hepsi, krallığın yönetimini ele geçirebilmek için anneleri tarafından öldürülmüştür. Zulmü nedeniyle Nysa sonunda Kapadokya soyluları tarafından tahttan indirilip idam edildikten sonra hayatta kalan tek oğlu Ariarathes VI Epiphanes Philopator tahta çıkmıştır.

Kapadokya Kralı Orophernes Sikkeleri - ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΟΡΟΦΕΡΝΟΥ​

İskenderiyeli şair Konstantinos Petrou Kavafis'in [ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΕΤΡΟΥ ΚΑΒΑΦΗΣ - 1866/1933], Orophernes'in darb ettirmiş olduğu antik sikke üzerindeki portresine yanıt olarak Kapadokya'daki sahtekarın hayatı ve maceraları hakkında bir şiir yazmaya yönelmesi hiç de şaşırtıcı değildir; Dört drahmilik [Tetradrahmi] paranın üzerinde, güzel, zarif yüzünde bir gülümseme varmış gibi görünen o kişi Ariarathes'in oğlu Orophernes'tir.

Kapadokya'nın kraliçesi statüsünü korumak için çaresiz kalan, görünüşte kısır olan kraliçe Antiokhis, kocası Kral IV Ariarathes'e Ariarathes ve Orophernes adında iki sahte oğul vermiştir. Bunlar Kapadokya krallığının varisleri olacaktı ama sonra beklenmedik bir şey oldu. Antiokhis hamile kaldı ve kocasından iki kız ve bir erkek çocuk doğurdu. Uygun bir varis [Gelecekteki Ariarathes V Eusebes Philopator - Tahta çıkmadan önce adı Mithradates] üreten Antiokhis, IV. Ariarathes'e gerçeği açıkladı ve sahte oğullarını, öz oğlunun haklarına itiraz etmelerini önlemek için Kapadokya'dan çok uzaklara gönderdi. Orophernes İyonya'nın Priene antik kentine, kardeşi ise Roma'ya gönderildi.

IV. Ariarathes'in MÖ 163 yılında ölümünden sonra V. Ariarathes kral oldu ve kısa bir süre sonra Roma ile iyi ilişkilerini sürdürmek amacıyla Suriye'yi Roma senatosunun onayı olmadan yöneten Seleukos kralı I. Demetrios Soter ile evlilik [Makedonya Kralı Perseus'un dul eşi Laodice] ittifakını reddetti. Reddedilmekten rahatsız olan I. Demetrios, V. Ariarathes'i devirip yerine Orophernes'i Kapadokya kralı olarak atamayı düşündü ve Orophernes'e MÖ 158'de Kapadokya'yı işgal etmesi ve tahtını ele geçirmesi için bir ordu sağladı. MÖ 158'de Orophernes, Seleukos ordusunun başında Kapadokya'yı işgal etti ve V. Ariarathes'i kaçmaya zorladı [Daha sonra Roma adına Pergamon'un hak iddiacısı Aristonikos'a karşı verdiği savaşta ölecekti]. Orophernes'in Kapadokya krallığındaki saltanatı kısa ve tatsızdır. Tebaasına zulmetmesi ve Kapadokya'nın zengin seçkinlerini mallarına el koymak için idam etmesiyle ünlenmiştir. Orophernes bir önlem olarak Priene şehrine yağmalardan elde ettiği 400 Talent saklamıştı [Talent; Antik dünyada kullanılan, genellikle altın ve gümüşü tartmak için kullanılan bir ağırlık birimi]. Ariarathes kısa süre sonra Bergama Kralı II. Attalos'un [aynı zamanda Roma'nın müttefiki] desteğiyle tahtını geri aldı. V. Ariarathes'in Roma'ya olan himayesi, Doğu Kilikya'nın krallığına eklenmesiyle ödüllendirilmiştir. Ariarathes, Priene'nin haksız yere elde ettiği parayı [400 Talent] Kapadokya'ya iade etmesini talep etti. Prieneliler, Orophernes'e ihanet etmek istemedikleri için bunu reddettiler ve misilleme olarak acımasız bir saldırıya katlanmışlardır. Ariarathes ve Attalus Priene şehrini acı bir şekilde yağmalamışlardır.

Orophernes en sonunda kaçmak zorunda kaldı ve Suriye'de I. Demetrios'un sarayına kaçarak Demetrios'un yanında güvenlik arayışına girdi. Ancak orada olağanüstü bir kibir gösterisiyle o da koruyucusu I. Demetrios'u devirmek için komplo kurdu. Demetrios I, Ariarathes V'e karşı potansiyel olarak serbest bırakılması tehdidini ortadan kaldırmak için Orophernes'i süresiz hapisle cezalandırdırmıştır. Ölümü belirsizdir.

Kapadokya Kralı Ariarathes VI Epiphanes Philopator​

Kapadokya kralı Ariarathes V ile kraliçe Nysa'nın en küçük oğlu olan Ariarathes VI, babası Ariarathes V savaşta öldürüldüğünde bir çocuktu, bu yüzden annesi Nysa, görünüşte vekil olarak hüküm sürdü. Ancak Justin, Nysa'nın gücünü korumak için diğer oğullarını öldürmesiyle ilgili bir entrika hikayesi anlatmaktadır. Bununla birlikte zulmü nedeniyle kraliçe Nysa sonunda Kapadokya soyluları tarafından tahttan indirilip idam edildikten sonra Ariarathes VI Epiphanes Philopator tahta çıkmıştır. O zamanlar Pontus krallığı yükselişteydi ve o dönemki Pontos kralı Mithradates V, Kapadokya'da nüfuzunu arttırmak için kızı Laodike'yi genç Kapadokya kralına eş olarak vermiştir. İkisinin Ariarathes VII ve Ariarathes VIII adında iki oğlu vardı. Ariarathes'in hükümdarlığı hakkında çok az şey biliniyor, ancak onun Pontos'un yeni kralı Mithradates VI Eupator'un hizmetinde olan Kapadokyalı Gordios adında bir tüccar tarafından tarafından öldürüldüğü bilinmektedir. Ariarathes VI muhtemelen Mithradates VI Eupator'un hoşuna gitmeyecek kadar bağımsızdı ve bu yüzden Mithradates VI Eupator tahtta Ariarathes VII'nin olmasını tercih etmişti [Pontus kralı daha sonra kızıyla evlenme teklif edecekti]. Mithradates VI babasının yerine Pontos tahtına geçtiğinde VI. Ariarathes'in yerine öldürülen kralın oğlu VII. Ariarathes'i getirdi. O da Mithradates'in iradesine yeterince uymadığını kanıtladı, babasının katiline Kapadokya hükümetinde önemli bir rol verilmesine karşı çıktı ve bu nedenle kendisi de hemen suikasta kurban gitmiştir.