Sasani İmparatorluğu Kavad I Sikkeleri

Sasani İmparatorluğu I. Kavad - Kavadh I - KAWĀD I​

Yaklaşık üç yıllık bir kesintiyle 488-531 yılları arasında süren I. Kavad'ın saltanatı, Sasani tarihinde bir dönüm noktasıdır. I. Kavad'ın Peroz'un [457-84] oğlu olduğu kesindir. Tahta çıktığında yaşı konusunda iki çelişkili görüş vardır. Geç antik Bizans tarihçisi Antakyalı John Malalas'a [ΜΑΛΑΛΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ] John Malalas'a göre 82 yaşında ölmüştür [471/18.68]. Firdevsi [Ferdowsi] o zaman 80 yaşında olduğunu söyler [Şahnama VII,82, VII.368-69].

Bizanslı tarihçi Prokopius [ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ] Kavad'ın Peroz'un 484'teki felaketle sonuçlanan seferine katılmak için çok genç olduğunu belirtir ve kullandığı Yunanca kelime aslında 14 ila 16 yaşlarındaki bir yaşı ifade eder. Bu, Dinavar'ın Kavad'ın 15 yaşında tahta çıktığına dair bir bildiriyle tamamen örtüşür [Dinavari, 66]. Diğer tek istisnalar çocuk krallar III. Ardasir ve III. Hovsrow ile II. Behram'ın veliaht prensleridir, bu yüzden nümizmatik kanıtlar Kavad'ın tahta çıktığında oldukça genç olduğu varsayımını büyük ölçüde akla yatkın kılmaktadır.

İkinci saltanatının [498-531] erken sikkelerinde I. Kavad, her zamanki bıyıkla gösterilmiştir, böylece sikkelerde belirli bir yaş gelişimi gözlemlenebilir. Dolayısıyla I. Kavad muhtemelen 473 yılında doğmuştur. Peroz'un ölümünden sonra Kavad yerine Walaxs'ın kral olması, düşen hükümdarın oğlunun, özellikle kriz zamanlarında, ülkeyi etkili bir şekilde yönetmek için çok genç kabul edildiğinin bir göstergesi olabilir. Hatta, daha annesinin karnındayken babası tarafından tahtın halefi olarak atandığı iddia edilen II. Shapur örneği çocuk krallara karşı bağlayıcı bir yasa olmadığını kanıtlar [Tabari, I/2,836].

Kavad'ın ilk saltanatı sırasında Sasani imparatorluğunun dış siyasi tarihi hakkında çok az şey bilinmektedir. Sasaniler hala Hephthalites'e [Ak Hun İmparatorluğu] haraç ödemek zorundaydı. 491 yılında Kavad, Bizans imparatoru I. Anastasius'a para istemek için bir elçilik heyeti gönderdi; bu, Perozu'un Bizans imparatoru I. Leo'ya yaptığı yardım talebine benzerdi [Firuz, 8-10]. Bizans'ın karşılıklı olarak faydalı savunma maliyetlerini karşılamak için Pers'e yaptığı ödemelerin gerekçesi, Bizans tarihçisi Antakyalı John Malalas'ın [ΜΑΛΑΛΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ] kroniklerinde Kavad'a atfedilen daha sonraki bir mektupta [MS 529, Justinian'a] savunulmaktadır.

Genel olarak izlenim, Sasani imparatorluğunun bu dönemde politik olarak oldukça zayıf olduğu ve para eksikliğinden muzdarip olduğudur. Bu dönemde Pers soylularının bir toplantısında, idam edilmesini isteyenlerin tavsiyelerine rağmen, Kavad'ın hapsedilmesi konusunda anlaşmaya varıldı. Ancak I. Kavad hapishaneden kaçmayı başardı ve kendisine Hephthalite [Ak Hun İmparatorluğu] sarayında barınak bulmuştur. Bu dönemde tahta kardeşi Kavad I'in küçük kardeşi Jamasp geçmiştir.

I. Kavad'ın İkinci Saltanatı [498-531]​

Kavad, Hephthalite kralının kızını gelin olarak aldıktan sonra, Hephthalit kralını İran tahtını geri almak için kendisini desteklemeye ikna etti. Kronoloji için tek güvenilir kanıt Zamasp'ın sikkeleridir. 1 ila 3 arasındaki saltanat yılları bilinmektedir; bundan sonra Kavad'ın yeniden darb edilen antik sikkeleri 11. saltanat yılıyla [498/9] başlar. Çok fazla savaş yaşanmamış I. Kavad tahtı kardeşinden geri almıştır. Zamasp'ın hayatı, muhtemelen kör edilmiş olsa bile bağışlandı [Prokopius 1.6.17] ve soylular arasındaki en önemli yardımcısı, Kavad'ın ölümünü savunan Gusnaspdad [Yunanca Gousanastades] idam edildi. Kralın rolünün güçlenmesini ve 484'ten sonra ortaya çıkan Sasani hanedanının zayıflığının giderilmesini sağlayan siyasi ve askeri başarılarının yanı sıra, Kavad aynı zamanda ülkesinin idaresini değiştirmek için de başarılı bir şekilde çalışmıştır [Askeri ve eyalet örgütlenmesi, kadastro araştırması, kralın doğrudan emri altında olan ve sabit ücretler alan bir süvari birliği, komuta yapısı değişikliği vb.].

Yaklaşık 520'de Kavad, gözdesi Khosrow I'in [I. Hüsrev] tahta çıkma hakkını korumak için Bizans imparatoru Justin I'in onu evlat edinmesini sağlamaya çalıştı. Justin, teklife ilk başta olumlu tepki gösterdikten sonra, danışmanı Proklos tarafından caydırıldı. Proklos,Khosrow I'in daha sonra Bizans imparatorluğunu kendi mirası olarak talep edebileceği korkusunu dile getirdi ve bu girişim sonunda boşa çıkmıştır.

Prokopios ve diğer tarihçilere göre I. Kavad, ölümünden hemen önce I. Hüsrev'i [Khosrow I] kayıran bir halefiyet planı yazmıştı. Tarihçi John Malalas, Kavad'ın Hüsrev'i bizzat taçlandırdığını belirtir. Ancak, I. Hüsrev'in 531'deki saltanatının başlangıcında, İran aristokrasisinin üyeleri, I. Hüsrev'i devirmek ve I. Kavad'ın ikinci büyük oğlu Jamasp'ın oğlu Kavad'ı İran şahı yapmak için bir komploya dahil oldular. Komplodan haberdar olan I. Hüsrev, tüm kardeşlerini ve onların çocuklarını, ayrıca olaya karışan diğer İran soylularını idam ettirmiştir.

Kral tahta çıktığında, Sasanilerin Kralları Kralı'nın gücü ve itibarı en düşük noktasına ulaşmıştı; Kavad 43 yıl sonra öldüğünde, oğlu I. Hüsrev'e [Khosrow I - 531-79] Bizans imparatorluğunun askeri kaynaklarıyla boy ölçüşebilecek istikrarlı ve güçlü bir monarşi bırakabilmiştir. I. Kavad tarafından büyük idari değişiklikler başlatılmış ve üstesinden geldiği çeşitli zorluklar ve sorunlar göz önüne alındığında, kral hiç şüphesiz Sasani tahtındaki en güçlü ve başarılı kişiliklerden birisidir.