Kilikya Satrabı Mazaios Sikkeleri

Kilikya ve Babil Satrapı Mazaios - ΜΑΖΑΙΟΣ​

Ahameniş Pers İmparatorluğunun son hükümdarı III. Darius'un arkadaşı olan Mazaios/Mazaeus [ΜΑΖΑΙΟΣ], Artaxerxes III, Darius III ve Makedonyalı Büyük İskender'in yönetimi altında uzun bir kariyere sahip olan en yüksek Ahameniş aristokrasisinin üyesiydi [Diod.17.55.1]. Mazaeus'un satraplık antik sikkelerinde adı mzdy [Mazdai olarak okunur] olarak görünür; Sidon'da [Fenike] ise bazen mz olarak kısaltılır. Yunanlılar onun adını ΜΑΖΑΙΟΣ - MAZAIOS olarak yazdılar ve Mazdaios olarak okumuşlardır. Daha sonra zeta harfinin tek ses Z olarak değiştirilmesiyle isim Mazaios ve Latince Mazaeus olmuştur. Mazaios tarihsel kayıtlarda ilk kez Suriye'nin satrapı Belesys ile birlikte Sidon kralı Tennes'in isyanını bastırmak üzere gönderildiğinde ortaya çıkar. Mazaios o dönemde Kilikya'nın satrapıydı [Diod. 16.42.1].

İranlı bir asilzade olan Mazaios'un uzun ve seçkin bir kariyeri vardı. MÖ 361 civarında Kilikya'ya satrap olarak atandı ve Nehrin Ötesi olarak bilinen bölge [Suriye, Lübnan ve İsrail] daha sonra onun topraklarına eklendi. Firavun II. Nektanebo ve Yunan paralı asker lideri Mentor'un desteğiyle isyan çıkaran Sidonlu Fenikelilere karşı savaştı. Mazaios daha sonra Mezopotamya satrabı olarak görev yaptı ve III. Darios'un kızı Barsine ile evlenmiştir. Büyük İskender'in Asya'yı işgal ettiği ilk savaşta Mazaios'un yokluğu, onun o sırada Babil'in satrabı olması ve Darios'un arkasını koruması olasılığıyla açıklanmaktadır.

MÖ 331'de Büyük İskender Pers İmparatorluğu'nun kalbine doğru ilerlerken, Mazaios küçük bir süvari birliğiyle Büyük İskender'in yolunu kesti ve büyük Pers ordusunun Büyük İskender'i Perslere karşı beklemek için toplandığı seçilmiş savaş alanı Gaugamela'ya giden yolu takip etmeye zorladı. [Arrian Anabasis 3.6.2'ye göre üç bin süvari, iki bini Yunan paralı askerleri. Büyük İskender'in karşı karşıya olduğu Pers kuvvetlerinin sayısının olağan şekilde abartıldığı burada açıkça görülmektedir]. Savaşta Mazaios ve Babilli süvarileri Büyük İskender'in sol kanadını neredeyse kırıyordu ama Pers kralının savaştan kaçışı Pers ordusunun çökmesine neden olmuştur. Babil'e kaçan Mazaios, Büyük İskender büyük metropole yaklaştığında Babil'in yağmalanmayacağını ilan etti ve bunun üzerine Mazaios direnmeden şehri Büyük İskender'e teslim etti. Büyük İskender Mazaios'u, MÖ 328'deki ölümüne kadar vali olarak tutarak ödüllendirmiştir. Mazaeus'un Babil şehrini kurtarma hevesinin nedeni kişiseldir. Mazaios'un oğlunun Yunanca ön ekiyle gizlenen Antibelos adı bunu açıkça ortaya koymaktadır.