- Katılım
- 4 Şub 2022
- Mesajlar
- 12,481
- Beğeni
- 12,687
Roma İmparatorluğu Gordianus I Sikkeleri
Marcus Antonius Gordianus Sempronianus Romanus Africanus
I. Gordianus - Gordian I
MS 150'lerin sonlarında doğan Marcus Antonius Gordianus Sempronianus Romanus Africanus, atlı rütbelerinden Senato'ya, ardından MS 223'te Konsüllüğe ve daha sonra aşağı Britanya valiliğine kadar yükselmiştir. Babasının tarafından Gracchi'lerden, annesinin tarafından ise Trajan'dan geldiği söylenir. Ancak bu muhtemelen uydurma bir soyluluktan başka bir şey değildir. Historia Augusta ayrıca ilk karısının Antoninus Pius'un torununun torunu olan Fabia Orestilla olduğunu iddia eder. Modern tarihçiler ise ilk karısının Yunan sofist, konsül ve öğretmen Herodes Atticus'un torunu olduğunu söyler.
İmparatorluğun en zengin insanları arasında olan Gordianus'un olağanüstü zengin olduğu, Kuzey Afrika’nın Romalılaştırılmış topraklarında akıl almaz büyüklükte verimli tarım arazileri sahip olduğu ve kamu oyunlarına cömertçe para harcadığı iyi bilinmektedir. Ancak zenginliği onun mizacını etkilemedi ve Gordianus, edebiyat ve felsefeye meraklı, mütevazı, ılımlı ve güçlü dürüst bir adamdı ve kendisi yaklaşık 30 cilt kitap yazmıştır.
Gordianus yaklaşık 80 yaşındayken, Kuzey Afrika valiliği gibi zor bir görevi üstlenmiştir. Orada, sert ve sevilmeyen imparator Maximinus Thrax, masraflı askeri seferlerini karşılamaya çalışırken, zengin sınıflara olağanüstü vergiler koydu. MS 238'de Roma'nın Afrika eyaletinde, özellikle Kartaca ve Thysdrus [günümüz El Djem, Tunus] şehirlerinde huzursuzluk başladı. Birçok varlıklı genç toprak sahibi, İmparator Maximinus Thrax'ın hükümdarlığından ve onun sert vergilendirme politikalarından memnun değildi. Bu süre zarfında I. Gordianus, Afrika'da prokonsül olarak görev yapıyordu. Hoşnutsuz toprak sahipleri, imparatora karşı isyanlarında liderlik için Gordianus'a döndüler. O zamanlar için son derece ileri yaşına rağmen, I. Gordianus isyana katılmaya karar vermiştir. Africanus adını alarak Kartaca'ya girdi ve isyanlarını duyuran bir mektup gönderdi. Roma'daki Senato, Maximinus Thrax'ı halk düşmanı ilan ederek I. Gordianus'u ve davasını desteklemeye karar verdi. Hem I. Gordianus hem de oğlu II. Gordianus'u ortak imparator ilan ederek onlara Augustus [İmparator] unvanını verdiler. Bu hamle, iktidarlarını meşrulaştırmayı ve Maximinus Thrax'a karşı isyanı güçlendirmeyi amaçlıyordu.
Sirmium'da bulunan Maximinus Thrax İtalya'yı işgal etmeye hazırlanırken, sadık valisi Capellianus'a Kartaca'ya saldırmasını ve isyanı bastırmasını emretti. Kartaca'nın savunması önemliydi ancak yerel milislerden, çiftçilerden ve tüccarlardan oluşuyordu. Gordianus'un eğitimsiz askerlerden oluşan milis ordusu Capellianus'un zorlu ve profesyonel birlikleri tarafından sindirildi. Gerçek bir savaş başlamadan önce I. Gordianus'un ayaktakımı ordusu dağıldı ve sürü halinde katledildiler. Gordianus'un oğlu II. Gordianus ise 12 Nisan 238'de Capellianus'un birlikleri tarafından savaşta öldürüldü ve cesedi asla bulunamadı. Oğlunun ölüm haberini alan I. Gordianus da kendini kemeriyle asarak intihar etmiştir. Bu dönemin kaynaklarında, yaşlı Gordianus'un oğlunun savaşa gitmesinden önce mi yoksa sonra mı intihar ettiği konusunda farklı anlatımlar vardır.
Dev imparator Maximinus Thrax [Trakyalı], oğlu Gaius Julius Verus Maximus'la birlikte, kendi lejyonlarının hoşnutsuz askerleri tarafından Aquileia'nın dışında öldürülecek ve kafaları Roma'ya gönderilecekti.
Herodian [ΗΡΩΔΙΑΝΟΣ]; Gerçek şu ki, tüm halklar bir hükümet değişikliği için isteklidir, ancak Romalı kalabalık, muazzam boyutu ve çeşitli unsurları nedeniyle, alışılmadık bir şekilde istikrarsızlığa ve kararsızlığa eğilimlidir. Özgürlük, barış ve güvenlik adına iç savaş eylemleri işlendi.
Numidya valisi Capellianus'un Legio III Augusta [Lejyon] ve yardımcılarıyla birlikte yaklaştığını öğrenen genç Gordian, başkenti savunmak için bir paçavra ordusunun toplanmasını sağlamıştır. İsyanla ilgili en canlı kaynak olan Herodian [7.9.3-10] savaşı şu şekilde anlatır;...Vali Capellianus, her tür silahla donatılmış ve barbarlarla savaşırken kazanılan askeri deneyimle savaş için eğitilmiş genç, güçlü adamlardan oluşan devasa bir ordunun başında Kartaca'ya doğru yürüdü. Savaş başladığında Kartacalılar sayıca üstündü ancak disiplinsiz ve askeri eğitimden yoksun bir kalabalıktı. Daha da kötüsü, silahları ve uygun teçhizatları yoktu. Herkes evinden bir hançer, bir balta ya da bir av mızrağı getiriyordu; deriden halkalar halinde kesilmiş deriler bulanlar, tahta parçalarını çerçeve olarak düzenleyenler ve ellerinden geldiğince kalkanlar yapanlar. Numidyalılar ise tam tersine mükemmel ciritçiler ve üstün atlılardı. Büyük Kartacalı kalabalığı kolayca bozguna uğrattılar; Kartacalılar, Numidyalıların saldırısını beklemeden silahlarını bırakıp kaçtılar. Kalabalıklaşan ve birbirlerini ayaklar altında çiğneyen Kartacalıların sayısı, düşman saldırısı sonucu ölenlerden daha fazlaydı. Orada Gordianus'un oğlu, tüm arkadaşlarıyla birlikte öldü ve ölülerin sayısı o kadar fazlaydı ki, onları gömmek için bir araya getirmek imkansızdı. Genç Gordianus'un cesedi hiçbir zaman bulunamadı. Kartaca'ya koşan ve saklanacak bir yer bulan pek çok kişiden birkaçı kendilerini kurtarmayı başardı. Kalabalığın geri kalanı şehrin kapılarının önünde toplanmış, zorla içeri girmeye çalışıyordu; Süvari ve lejyoner birliklerinin saldırısına uğrayarak son adamlarına kadar yok edildiler. Sevdiklerinin gözleri önünde katledildiğini gören kadın ve çocukların feryatları şehrin her yanından duyuldu. Capellianus Kartaca'ya girdiğinde, savaştan sağ kurtulan tüm önde gelen adamları öldürdü, tapınakları yağmaladı ve kamu ve özel fonlara el koydu.