Samos Adası Antik Sikkeleri

ΑΓΗΣΙΛΑΟΣ · 13 Şub 2022

Samos [ΣΑΜΟΣ] Adası Sikkeleri - CAMIΩN - ΣΑΜΙΩΝ

Tanrıça Hera'nın doğum yeri olan Samos [ΣΑΜΟΣ], günümüz Sisam-Susam adasıdır.

Samos antik dünyada Hera'nın bir tapınağı olan Heraion'un evi olmasıyla ünlüydü. Sisam, Hera'nın Kartaca'dan sonra en çok sevdiği kenttir. Öküz, Yunanistan'ın en eski günlerine kadar uzanan Tanrıça Hera'nın bir simgesiydi. İlyada'da ona genellikle öküz gözlü lakabı verilir. Nitekim bir nehir tanrısının mitolojik kızı ve Zeus'un sevgilisi olan Io, Hera'nın rahibesiydi. Samos antik sikkelerinde görülen Aslan ve Öküz tasvirleri Tanrıça Hera'ya atıftır. Miken'deki ünlü Aslanlı Kapı'nın Hera'ya ithaf edildiği düşünülmektedir. MÖ 1300 dolaylarında inşa edilen Kapı'daki sembolizmin bir nevi bitki örtüsü, savaş ve egemenlik tanrıçası'nın önemine işaret etmektedir. Bu tanrının daha sonra Hera olarak tanımlanan arkaik bir öncü olması muhtemeldir. Dolayısıyla Kapı'da bu kadar belirgin bir şekilde sergilenen aslanların Hera'yı temsil ettiği düşünülür. Hera'nın sembolü olarak kullanılan aslanlar başka yerlerde de görülebilir. Berlin'deki Altes Museum da Paris'in yargısını gösteren, tanrıçalar Afrodit, Athena ve Hera'nın tanımlayıcı sembollerle gösterildiği ünlü bir vazo vardır [MÖ 443]; Hera bir taç takar, sol elinde minyatür bir aslan ve sağ elinde bir asa tutar.

MÖ 6. yüzyılın sonlarına doğru, Samos adası şehri, özellikle tiran Polykrates'in önderliğinde, büyük bir deniz gücü olarak ün kazanmıştı. Ancak Pers İmparatorluğu'nun Batı Anadolu'ya doğru genişlemesi şehri ve donanmasını Büyük Kralların kontrolü altına soktu ve bu krallar şehri Mısır'a [MÖ 525] ve Salamis Muharebesi'nde [MÖ 480] Yunanlılara karşı seferlerde kullandılar. Perslerin Yunanistan'ı işgalinin yenilgiye uğratılmasının ardından Samos, gelecekteki bir egemenlikten kendini korumak amacıyla Delos Birliği'nin kurucu üyelerinden biri oldu; ancak Samoslular kısa süre sonra kendilerini birliğin liderliğini üstlenen Atinalıların kontrolü altında buldular.

Atina'nın Samos'un işlerine karışması, MÖ 441/0'da Delos Birliği'nden şehrin isyan etmesine yol açtı. Samos daha sonra Peloponnesos Savaşı süresince Atina'nın haraççı müttefiki olarak kaldı. MÖ 405'te, Atina'nın savaşı kaybedeceği giderek daha da belirginleştikçe, Samos'taki demokratik grup oligarşik gruba karşı katliam yaptı. Atinalılar bu şiddet eyleminden o kadar memnundular ki, demokratik Samianlara fahri Atina vatandaşlığı verildi. Yine de, muzaffer Spartalı general Lysander kısa bir süre sonra geldi, Samian demokratlarını sürgün etti ve önceki katliamdan kaçan oligarkları geri getirdi. Samos, MÖ 387'ye kadar Spartalı bir müttefik olarak kaldı, bu tarihte şehir Pers İmparatorluğu'na yeniden dahil edildi. Samos ve Batı Küçük Asya'daki diğer Yunan şehirlerinin Büyük Kral'a ait olduğu resmi olarak tanınmasına rağmen, MÖ 366/5'te yeniden canlanan Atina Samos'u ele geçirdi ve tüm nüfusunu sürgüne gönderdi. Roma döneminde imparatorlar Caligula ve Claudius, adada önemli projeler ve anıtlar inşa etmiştir. Bizans döneminde ise Samos [ΣΑΜΟΣ] adası korsanlar tarafından çok sayıda baskınlar yaşamış ve yavaş yavaş düşüşe geçmiştir.

Samos adası, koruyucu tanrıçasıyla çok gurur duymuş olmalı, çünkü Hera, aslan ve öküz sembolleri, adanın antik dönemi boyunca neredeyse Samos'un darb etmiş olduğu tüm antik sikkelerde kullanılan birincil tiplerdi. Klasik dönemde, Samos [ΣΑΜΟΣ] antik kenti ön yüzünde aslan başı, arka yüzünde boğa tasviri olan antik sikkeler darb etmiştir. Antik kentin darb ettiği diğer antik sikkeler üzerinde Samos kadırgası pruvası, Tanrıça Hera ve kanatlı yaban domuzu tasvirleri vardır.