- Katılım
- 4 Şub 2022
- Mesajlar
- 11,226
- Beğeni
- 12,598
Side [ ΣΙΔΗ ] Antik Kenti
Side [ΣΙΔΗ], günümüz Antalya - Manavgat Selimiye köyü bölgesinde bir yarımada üzerinde kurulmuştur. Side'nin bir zamanlar 800 metre uzunluğunda ve 300 metre genişliğinde küçük bir ada olduğu bilinmektedir. Ancak yüzyıllar boyunca bir yarımada olmuştur.
Side'nin kuruluşu Truva Savaşı'na atıfta bulunur ve Truva Savaşı'nın sona ermesinden sonra, MÖ 1180 civarında bir grup Yunanlı o zamanlar Pamfilya adını verdikleri bölgeye gelir. Bu göç hareketlerinin öncüleri ünlü kahinler Mopsos [ΜΟΨΟΣ], Kalchas [ΚΑΛΧΑΣ] ve Amfilochos'tur [ΑΜΦΙΛΟΧΟΣ] ve aralarında Side'nin de bulunduğu birçok antik kent kurmuşlardır.
İlk yerleşimciler hakkındaki bu efsanenin, Side'de MÖ 3. yüzyıla kadar kullanılan yazıtlar ve antik sikkeler ile kanıtladığı gibi yerel bir lehçenin hayatta kalmasıyla doğrulanmıştır. Side, diğer Pamfilya şehirlerinden, yerli bir alfabeyle yazılmış kendi dili olan Sidetic'e sahip olmasıyla farklıydı. Bu Sidetic yazısı, MÖ 5. yüzyılın sonlarından 3. yüzyıla kadar şehrin antik sikkelerinde kullanıldı ve ayrıca üçü Yunanca-Sidetik iki dilli olan birkaç kısa yazıt günümüze ulaşmıştır.
Diğer yerli Anadolu dilleri gibi, Sidetic de geç Helenistik dönemde Yunan dili tarafından yavaş yavaş ortadan kaldırıldı, ancak Romalı senatör ve tarihçi Arrian [145/6'dan sonra] kendi zamanında onun varlığından hala haberdardı. Arrian, Alexander'in Anabasis'inde [Anabasis of Alexander] Sidetanlıların kuruluş mitini şöyle anlatır: Bu topraklara varır varmaz Kyme'den ilk ayrılanların oraya koloni kurmak için yelken açtığını söylüyorlar, ana dillerini unutup hemen yabancı bir dil konuşmaya başladılar ve oradaki yerlilerin Farsçası değil, kendi deyimleri ile aslında yeni bir lehçeydi [Arr. anab. I 26.4]
Bu köken öyküsü açıkça daha sonraki bir icattır, çünkü bugün Sidetic'in yerli bir Luvi dili olduğu, Karya, Lidya ve Pisidya dilleriyle akraba olduğu bilinmektedir. Geç klasik ve erken Helenistik dönemde hala kullanılıyor olması, Side'nin kesinlikle bir Yunan şehri olmadığını göstermektedir. Bununla birlikte, kuruluş efsanesi muhtemelen bölgedeki Yunan ve yerli toplulukların örtüşmesine dair eski hatıraları yansıtıyor, bu da sonunda Sidetic'in yok olmasına ve onun yerine Yunanlıların gelmesine neden olmuştur.
Side, Pamphylia bölgesinin en önemli liman kentlerinden birisidir. MÖ 138 yılında Suriye tahtına oturan sonraları ise Sidetes lakabını alan Antiokhos VII’nin gençliğinde öğrenim görmesi için Side’ye gönderilmesi, antik kentin Doğu Akdeniz’de önemli bir kültür merkezi olduğunun göstergesidir.
MÖ 25 yılından sonra ise Augustus, Pamfilya bölgesini doğrudan doğruya kendisine bağlı bir memurun yönettiği eyalet haline getirmiştir. Bu tarihten sonra Side Roma’ya bağlı eyaletin bir kentidir. Side [ ΣΙΔΗ ] Antik Kenti Arkaik dönemde darb etmiş olduğu sikkelerinde antik kentin koruyucu tanrısı olarak Athena görülmektedir. Ayrıca şehrin adı, nar anlamına gelen Eski Yunanca kelimeyle [ΣΙΔΗ:Side] aynıdır ve hem ağaca hem de nar meyvesine atıfta bulunur. Nar Side şehrinin rozetidir.
MÖ 2. yüzyılın ikinci çeyreğinde başlayan Side'nin tetradrahmi sikke darbı, MÖ 190'da Magnesia'da III. Antiochos'un Roma tarafından yenilmesinin bir sonucuydu ve ardından şehir sadık Roma müttefiki Pergamon'lu II. Eumenes'e verilmiştir.