Tenedos Antik Kenti Sikkeleri

ΑΓΗΣΙΛΑΟΣ · 17 Şub 2022

Tenedos Sikkeleri

Tenedos [ ΤΕΝΕΔΟΣ ] Antik Kenti - TENEΔIΩN

Agesilaos Antik Sikkeler Nümizmatik_TENEDOS.jpg

Antik dönem ismi Tenedos [ΤΕΝΕΔΟΣ] olan antik kent Türkiye'nin üçüncü büyük, Ege Denizi’nde Gökçeada‘dan sonra ikinci en büyük adası ve Çanakkale iline bağlı olan Bozcaada ilçesidir. Tenedos [ΤΕΝΕΔΟΣ] ismi mitolojiye göre adanın karşı kıyısında bulunan Kolonai [Beşiktepe] antik kentinin kralı Kyknosun oğlu Tenesden almaktadır. Bozcaada, Propontis'e ve Karadeniz'e giden veya buradan giden her geminin geçmesini sağlayan Hellespont'un girişindeki konumu nedeniyle antik çağ boyunca stratejik öneme sahip bir adadır. Hem Homeros'un İlyada'sında hem de Virgil'in Aeneid'inde, Yunan filosunun Truva kuşatmasının sonuna doğru Truva atlarını kandırıp şehrin duvarları içindeki kaçınılmaz Truva atını ele geçirmeleri için saklandığı yer olarak kullanılır.

Beşinci yüzyılda Atina, adayı hayati nakliye yollarını korumak için bir kale olarak kullandı, ancak üçüncü yüzyıldan itibaren birbirini izleyen Helenistik hanedanların etkisi altına girdi: önce Seleukoslar, ardından Attalidler ve sonunda Mithridates VI Eupator tarafından kontrol edilmiştir. Antik çağda ada Leukophrys olarak bilinmektedir. Antik kent stratejik konumundan dolayı çağlar boyunca birçok kez istilaya uğramış ve el değiştirmiştir. Bizans imparatoru Justinian, İskenderiye'den getirilen mısırları depolamak için ada üzerinde bir tahıl ambarı inşa ettirmiştir.

Adanın simgesi çift başlı balta tasviridir. Antik kentte darb edilmiş antik sikkelerin ön yüzlerinde Zeus ve Hera tasvirleri arka tiplerde çift başlı balta tasvirleri ve TENEΔIΩN/TENEDION lejantı görülmektedir. Antik çağlarda janiform, erkek/dişi başı ve ters taraftaki çifte balta kombinasyonu, zina cezasıyla ilgili hikayelere yol açmıştır ve 5. yüzyılın sonunda Bozcaada sikkelerindeki ön yüzdeki baş [Janiform] Zeus ve Hera'dan birine dönüştürülmüştür.

[Bozcaada'nın antik sikkelerinin ön yüzlerinde görülen her janiform, erkek/dişi başı Zeus ve Hera değildir].

Bozcaada'nın ilk sikkeleri buradakine benzer [Zeus-Hera] janiform başları taşımaktadır, ancak bunlarda erkek başı çıplaktır ve defne çelengi yoktur. Bu başlar, yerel bir kuruluş efsanesinden iki karakteri tasvir eder. Kolonai antik kentinin [Çanakkale/Kösedere/Beşiktepe] kralı Kyknos'un oğlu Tenes ve genç üvey annesi ve sevgilisi Philonome. Philonome, Troas'ın güneyindeki Kolonai antik kentinin kralı Kyknos'un ikinci karısıdır.

Tenedos antik sikkelerinin arka yüzlerinde görülen labrys [çift balta] tasvirleri, Tened kahramanının oğluyla barışmak için adaya inmeye çalıştığında babasının gemisinin demirleme halatlarını kesmek için bir balta kullandığı Tenedya temel mitine bir göndermedir. Pausanias, bu nedenle, sert bir şekilde reddedenler için kullanılan bir atasözünün ortaya çıktığı sonucuna varır: filanca kişi, ne varsa onu bir baltayla [Tenedos] kesmiştir [ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ-10.14.4]. Ayrıca Cicero, Tenedos'un Roma senatosuna yaptığı ve başarısızlığa uğrayan özgür bir şehir olma talebini kardeşi Quintus'a yazdığı mektupta esprili bir şekilde anlatır: Öyleyse Tenedosluların özgürlüğü Tenedos baltasıyla biçildi [Quintus, 2.9].