Tiberius II Constantine'nin Altın Düğün Madalyonu

Sanatsal ve Dini Öneme Sahip Benzersiz Bir Bizans Altın Madalyonu​

Bizans İmparatoru Tiberius II Constantine'nin kızı Charito'nun düğün madalyonu, yalnızca tarihi bir bakış açısından değil, aynı zamanda tasarımına işlenmiş zengin dini sembolizm nedeniyle de son derece nadir ve önemlidir. Madalyon üzerinde tasvir edilen sahneler, Hz. İsa'nın hayatındaki bu önemli anların tümü sonraki Bizans ve Ortodoks tasvirleri için standart model haline gelmiştir. Bu nedenle altın madalyon hem Bizans hem de erken Hristiyan sanatı alanlarında muazzam bir öneme sahiptir.

Konstantinopolis antik kentinde darb edilmiş 90.52 gram ağırlığındaki altın madalyon, Tiberius II Constantine'nin kızı prenses Charito'nun, 582 yılında Magister Utriusque Militae [piyade ve süvarilerin komutanı] Germanus'la evlenmesini anmak için basılmıştır. İmparatorun kızı Charito'nun adına çok zarif bir gönderme, madalyonun ön yüzündeki yazıtta Yunanca KEXAPITOMENH : En lütufkâr olan [lütfa mazhar olan] kelimesinin kullanılmasında yer alır. Germanus, Ağustos 582'de gelecekteki imparator Maurice Tiberius [Mauricius] ile birlikte Sezar ilan edildi. Ancak, Sezar olduktan sonra daha fazla ondna bahsedilmez. Antik kaynaklardan biri olan yukarı Mısır manastırlarının genel yöneticisi Nikiu'lu John [ΙΩΑΝΝΗΣ ΝΙΚΙΟΥ], Germanus'un kalbinin alçakgönüllülüğü nedeniyle imparator olmayı reddettiğini belirtir, bu yüzden Maurice Tiberius [Mauricius] tek başına tahta çıkmıştır.

Madalyonun ön yüz ikonografisi, Luka İncili'nin birinci ve ikinci bölümlerinde kaydedildiği gibi, Mesih'in doğumuna yol açan olayların İncil'deki anlatımını sinoptik bir biçimde sergiler. Bu tasvir iki bölümden oluşmaktadır. Ön yüzdeki sahne, Müjde'yi, melek Cebrail'in ziyaretini ve Meryem Ana'nın Kutsal Ruh'un gücüyle Mesih'i doğuracağını ilan etmesini tasvir etmektedir [Luke 1:26-38].

Ön yüzdeki lejant [yazıt], Luka 1:28'de kaydedildiği gibi, meleğin Meryem'e selamını kaydeder: XAIPE KEXAPITOMENH O KYRIOC META COV : Selam, en lütufkâr olan [lütfa mazhar olan], Rab seninledir.

Kanatlı melek Cebrail [Gabriel] sağ elini kaldırır. Bu hareket bir selamlama hareketi olarak tanımlanmış olsa da, antik sanatta kaldırılmış el daha uygun bir şekilde konuşma eylemini belirtir. Bu aslında mesajının anıdır, ilk sözcükleri yazıtta belirtilmiştir. Onun bildirisi, karşılıklı iletişim görsel çizgileri arasındaki alana belirgin bir şekilde yerleştirilen Chi-Rho [XP] tasviri ile güçlendirilmiştir. Melek bir kiton [chiton], manto ve sandalet giymektedir. Sol elinde, her iki ucu bir çift yaprağın arasından çıkan bir küre ile süslenmiş bir asa tutmaktadır. Lir sırtlı bir tahtta oturan ve Cebrail'e doğru dönen Meryem de bir kiton ve başını ve omuzlarını örten bir manto giymektedir. Kendisine Tanrı'nın annesi olacağı söylenen bir kadının şaşkınlığı, sağ eliyle yaptığı hareketten başını geriye doğru eğmesinden ve boş bakışlarından anlaşılmaktadır.

Meryem sol elinde eğirdiği ipliği tutuyor, ipliğin ucu ayaklarının dibindeki sepete düşüyor. Bu, Meryem Ana döngüsünde Tapınak örtüsü için mor yünü dokuyacak kişinin kendisi olarak seçilmesine bir göndermedir. Daha küçük olan alt sahne, Müjde'yi izleyen olayları göstermektedir: solda, Meryem ve Vaftizci Yahya'nın annesi Elizabeth'in ziyareti [Luka 1:39-56], ortada, Meryem bir şalı üzerinde uzanmış ve ebe Salome'nin solmuş eli olayı [Yakup 19:3-20:4'ün Protoevangelium'u] ve sağda, Doğuş [Luka 2:1-21].

Soldaki ilk sahne, girişi kısmen geriye çekilmiş bir perdeyle kapatılmış küçük bir kiremitli binadır. Bu bina, Meryem ve kuzeni Elizabeth'in birlikte hizmetçi olarak hizmet ettiği Kudüs'teki tapınak veya Meryem'in İsa'nın Doğuşu'ndan önce kaldığı yer veya Oğlu'nun kraliyet soyuna bir gönderme olarak adlandırır. Binanın yanında, iki hamile kadın kucaklaşır. Ortada, bir palliasse üzerinde dinlenen Bakire yatmaktadır. Sağında, Hz. İsa'nın doğumundan sonra Meryem'in bekaretini sınamaya çalışırken parmakları kuruyan inanmayan ebe Salome duruyor ve ellerini Meryem'e doğru uzatarak ona şifa için yalvarıyor. Salome, İncil'de İsa'nın Doğuşu'yla ilgili hiçbir anlatımda geçmezken, bu kadının öyküsü, muhtemelen ikinci yüzyılın sonlarında Mısır'da üretilen bir Hristiyan apokrif metni olan Yakup'un Protoevangelium'unda yer alır.

Aşağıda Meryem'in Mesih'in arınma leğeni vardır. Salome'nin sağında doğuş tasviri vardır. Bir öküz ve bir eşek, yemlikte bebek İsa'ya bakar ve üstünde bir yıldız vardır. Yusuf [Joseph] yemliğin yanında oturur, çenesini sağ eline dayamış ve düşünceli bir şekilde Bebek İsa'ya bakar. Aşağıda, sağ elinde bir asa tutan ve yıldıza hayretle sol elini kaldıran bir çoban koyunlarıyla birlikte durmaktadır.



Madalyonun arka yüzü, Mesih'in göğe yükselişini tasvir eder [Markos 16:19]. Mesih, sakallı olarak, sağ elini kaldırmış ve sol elinde bir tomar tutarken, 4 melek tarafından desteklenen bir mandorlada tahtta otururken gösterilmiştir. Mandorla, İlahi varlığı belirtmek için tüm bir figürün etrafını saran hale için kullanılan geleneksel bir terimdir. Altıncı yüzyıl sanatında İsa'nın Başkalaşımı ve Yükselişi sahnelerinde genellikle İsa'yı sarar. Başlangıçta, İsa'nın Tanrı'nın elini tutarak yukarı doğru adım attığı, imparatorluk tanrılaştırma sahnelerini anımsatan bir biçimde tasvir edilen Yükseliş, altıncı yüzyılda bu madalyonun sergilediği formu almıştır.

Exergual [madalyonun arka yüzü alt satır] çizgisinin altında üç satırlık yazıt vardır: H XAPIC TOY KYRIOV HMΩN IHCOV XPICTOY META PANTΩN VΩN : Rabbimiz İsa Mesih'in lütfu hepinizle olsun.