- Katılım
- 4 Şub 2022
- Mesajlar
- 11,398
- Beğeni
- 12,607
Tyre Antik Kenti - Tyros
MÖ 2750'deki kuruluşundan Bizans dönemine kadar Tyre antik kenti, Levant'ta medeniyet ve ticaretin feneri olarak duruyordu. Binlerce yıl boyunca şehir el değiştirerek bronz çağından günümüze kadar kültürlerin, krallıkların ve imparatorlukların yükselişine ve çöküşüne tanık olmuştur. Efsaneye göre şehir, MÖ 2750 yıllarında Fenike tanrısı Melqart [kelimenin tam anlamıyla Şehrin Kralı anlamına gelir] tarafından Tyros adlı denizkızına bir iyilik olarak kurulmuştur [Arkeolojik kanıtlar bu dönemi doğrulamıştır].
Yaklaşık MÖ 2750'den Roma dönemine kadar büyük bir Fenike limanı olan Tyre antik kenti, günümüz Lübnan'ın Akdeniz kıyısında yer alan tarihi bir liman kenti olan Sur şehridir. Bir ada ve komşu ana karada inşa edilen Tyre, muhtemelen başlangıçta bir Sidon kolonisi olarak kurulmuştur. MÖ 14. yüzyıla ait Mısır kayıtlarında Mısır'a tabi olarak bahsedilen Tyre antik kenti, Fenike'deki Mısır etkisinin azalmasıyla bağımsız hale gelmiştir. Daha sonra bir ticaret merkezi olarak Sidon'u geride bırakarak Akdeniz dünyasının her bölgesiyle ticari ilişkiler geliştirmiştir. MÖ 9. yüzyılda Tire'li koloniciler, daha sonra Roma'nın Batı'daki başlıca rakibi haline gelen Kuzey Afrika şehri Kartaca'yı kurdular. Kasabanın İncil'de [Eski ve Yeni Ahit] İsrail'le yakın bağları olduğu sık sık dile getirilir.
Sur kralı Hiram, Kudüs'teki Süleyman Tapınağı'nın inşaat malzemelerini sağladı ve Kral Ahab'ın karısı kötü şöhretli İzebel [Jezebel], Tyre ve Sidon kralı Etbaal'ın kızıydı. MÖ 10. ve 9. yüzyıllarda Tire muhtemelen Fenike'nin diğer şehirlerine göre bir üstünlüğe sahipti ve güçleri tüccar oligarşisi tarafından sınırlanan krallar tarafından yönetiliyordu. Tyre, MÖ 8. ve 7. yüzyılların büyük bölümünde Asur'a bağlıydı ve 585-573'te Babil kralı II. Nebukadnezar'ın uzun süreli kuşatmasına başarıyla direnmiştir. Tyre daha sonra Mısır'ın etkisi altına girmiştir. Mısır döneminde, rakip imparatorluk olan Hititler'in şehri kontrol altına almaya çalışması nedeniyle de çekişmeler yaşandı. Mısırlılar, Tyre antik kentini kuşatan Hititleri yenmeyi başardılar ve Hititlerle yakınlardaki Kadeş'te savaşarak onları durdurdular. Bu, insanlık tarihinde kaydedilen ilk barış anlaşmasıyla sonuçlanmıştır [Kadeş Antlaşması MÖ 1269]. Tyre Ptolemaiosların ve MÖ 200 yılında Helenistik Seleukos krallığının bir parçası oldu. MÖ 64'te Roma egemenliği altına giren bu bölge, Roma döneminde kumaşları ve murex cinsi deniz salyangozlarından elde edilen mor boyayla ünlüydü. Boyanın ağırlığınca altından daha değerli olduğu söyleniyordu ve mor kumaş, zenginliğin ve kraliyetin sembolüydü.
Muhtemelen Tyre tarihinin en iyi bilinen olayı, MÖ 332 yılında yedi aylık bir kuşatmanın ardından burayı ele geçiren Makedon fatih Büyük İskender'in ordusuna karşı direnişidir. Büyük İskender antik kentin ana kara kısmını tamamen yok etti ve ada kısmına erişim sağlamak için molozları kullanarak devasa bir geçit inşa etmiştir. Antik kentin ele geçirilmesinin ardından 10.000 kişi öldürüldü ve 30.000 kişi köle olarak satıldı. Hiçbir zaman kaldırılmayan Büyük İskender geçidi, adayı bir yarımadaya dönüştürmüştür.
Aşağıda paylaşmış olduğumuz antik sikkeler Tyre antik kentinde darb edilmiş antik sikke görselleridir. Tarihin her dönemine ait antik sikke sorularınız için forumda yeni konu açarak bilgi alabilirsiniz.
