Flavius Julius Crispus
Çağdaş edebiyatta büyük işler başarmış, en cesur Sezar ve Tanrının en sevdiği bir hükümdar olarak nitelendirilen I. Konstantin'in [Büyük Konstantin] ilk karısı Minervina'dan olan oğlu Flavius Julius Crispus. Kişiliği ve popülaritesi erken ölümüne yol açmıştır.
Crispus, I. Konstantin'in [Büyük Konstantin] en büyük oğlu, batı dünyasının en güçlü konumunun varisi, bir azizin [Helena] sevilen torunu, zamanının en ünlü Hristiyan savunucusu Lactantius'un öğrencisi ve yetenekli bir askeri komutandı. Fausta'nın oğullarından oldukça büyük olması ve ordu arasında popüler olması ve tahtın ana varisi olması nedeniyle imparatoriçe Fausta, Crispus'un terfisini kendi oğullarının zarar göreceğinden korktuğu için Crispus'un düşüşünü planlamıştır. Bu uzlaşmaz durumun sonucu, Büyük Konstantin ve oğlu Crispus'un son rakipleri Licinius'u ortadan kaldırmak için ortak çaba göstermelerinin üzerinden iki yıldan az bir süre sonra, 326'da bir aile trajedisine dönüşmüştür. Crispus'un üvey annesi Fausta, Crispus'a karşı bir komplo başlattı. Büyük Konstantin, Fausta'nın Crispus'a yönelik asılsız ihanet suçlamalarına inanmaya ikna edildi. Crispus, MS 326'da Konstantin'in en sevdiği kız kardeşinin oğlu Licinius ile birlikte Pola'da babasının emriyle idam edildi. Böylelikle Fausta'nın üç oğlu Constantinus II - Konstans II - Constantius II artık Büyük Konstantin'in tahtının varisleriydi.
Crispus'un 326 yılında idam edilmesi Büyük Konstantin'in hükümdarlığı döneminde bir dönüm noktasıydı. Sadece en büyük oğlunu kaybetmekle kalmadı [O zamanlar diğer üç oğlu küçük olduğundan tek gerçekçi varisiydi], aynı zamanda sonrasında da büyük bir aldatmacada başrol oynadığını düşündüğü karısı Fausta'yı idam ettirmiştir. Kısa bir süre sonra Crispus'un üvey annesi Fausta da Crispus'un idamıyla ilişkilendirilen nedenlerle kocası Büyük Konstantin'in emriyle buhar banyosunda boğulmuştur. Büyük Konstantin bu vakalardaki gerçekleri gizledi ve Crispus ve Fausta'nın ölümlerine ilişkin resmi bir açıklama yoktur. Crispus ve Fausta'nın öldürülmelerinin sebepleri hakkında yazılmış olan bilgiler fantazidir. [Crispus ile Fausta arasındaki zina vb.]
Ancak tarihi kayıtlara daha derinlemesine inersek Crispus'un idam edilmesiyle ilgili başka bir olasılık ortaya çıkıyor. 326'da Konstantin, Augustus olarak başlangıç noktası olarak 306'yı mı yoksa 307'yi mi saydığına bağlı olarak 20. yıldönümündeydi ya da yaklaşıyordu. Diokletianus gibi Büyük Konstantin'in de yirmi yıllık hükümdarlığın ardından tahttan çekilme sözü verdiğine inanmak için nedenler vardır.
Büyük Konstantin'in doğal varisi, 30 yaşına yaklaşan ve yeteneği kanıtlanmış popüler bir genç adam olan Crispus olacaktı. Bazı tarihçiler, Konstantin'in Crispus'un yargılanmasına ve idam edilmesine, onu taht mücadelesinden uzaklaştırma arzusuyla [gerçek ya da bilinçaltı] izin vermiş olabileceğine inanmaktadır. Sonuçta diğer oğulları sadece 10 yaşında veya daha küçüktü ve eğer onlar yerine geçecek tek seçenek olsaydı, Büyük Konstantin'in en az bir on yıl daha hüküm sürmesi gerekecekti. Gerçek hiçbir zaman bilinemeyecek olsa da Crispus'un kendisinden en az on yaş büyük olan ve babasının karısı olan üvey annesini baştan çıkarmaya çalıştığına inanmak zor görünüyor. Aslında, baştan çıkarma hikayesi daha çok kurgusaldır, revizyonist bir anlatıma benzer ve gerçek daha pratik bir açıklamada yatıyor olabilir.
Büyük Konstantin daha sonra oğlu Crispus hakkında vermiş olduğu aceleci idam kararından pişman olmuştur. Oğlu Crispus'u haksız yere kınadığım oğlum olarak onurlandırarak Crispus'un büyük bir altın heykelini dikmiştir. Üç yüzyıl önceki Germanicus'a benzer şekilde Crispus da, aile entrikaları nedeniyle hayatının en iyi döneminde kesintiye uğramış, muazzam potansiyele sahip genç bir adamdı.