Efes Sikkelerinde Arı, Geyik Ve Palmiye Ağacı Tasvirleri
Arı, geyik ve palmiye tasvirleri, Türkiye'nin batı kıyısındaki günümüz İzmir’in Selçuk ilçesi sınırları içerisinde yer alan antik Yunan şehri Ephesos [ΕΦΕΣΟΣ] - Efes antik kentinin amblemleridir. Bu şehir, Yunan tanrıçası Artemis için önemli bir ibadet merkeziydi ve Efes sikkelerindeki ikonografiler tipik olarak bu ilişkiyi tasvir etmektedir. Ephesos [ΕΦΕΣΟΣ] antik kenti üzerine yapı inşa edilmeyen, Anadolu’nun eski ana tanrıça [Kybele] geleneğine dayalı Artemis kültüne ve en büyük tapınağına sahip olması nedeniyle de ayrıcalıklı öneme sahip olan bir mega kenttir. Efes şehri, tanrıça Artemis'e adanmıştır. Antik Atina nasıl Akropolis üzerindeki Parthenon ile yüceltildiyse, Efes de antik çağın yedi harikasından biri olan İyonya'nın en büyük ve en parlak yapısı olan Artemision ile yüceltilmiştir.
Arı, başlangıçta Yunanlıların daha sonra tanrıçaları Artemis ile özdeşleştirdikleri bir erken Anadolu tanrıçasının simgesiydi. Arı tasvirleri ile birlikte Efes sikkelerinin üzerinde görülen iki Yunan harfi, Ε [epsilon] ve Φ [phi], Ephesos'un [Efes] kısaltmasıdır.
Efes sikkelerinin arka yüzlerinde görülen Palmiye ağacı tasvirleri, tanrıça Leto'nun Artemis'i ve kardeşi Apollon'u, bir palmiye ağacının altında doğurduğu yer olan Delos adasına atıftır [geleneklere göre değişebilir]. Hikayenin birçok versiyonunda, Artemis ilk doğandır ve Apollon'un doğumunda annesi Leto'ya ebe olarak yardım eder ve bu da onu bir doğum tanrısı olarak işaretlemiştir. Kökeni dışında, mitler ayrıca Orion, Actaeon ve bazı geleneklerde Adonis de dahil olmak üzere birkaç kibirli veya sadece talihsiz avcının ölümündeki rolünü de kaydeder. Tanrıça Artemis için kutsal bir hayvan olan geyik, tanrıçanın vahşi hayvanların koruyucusu ve onunla en sık ilişkilendirilen semboldür ve aynı zamanda Actaeon efsanesiyle olası bir ilişkidir.
ΟΜΗΡΟΣ; Sevin, kutlu Leto, çünkü sen görkemli çocuklar doğurdun, Tanrı Apollon [onu Ortygia'da] ve oklardan hoşlanan Artemis Iokheaira [kayalık Delos'ta]. Sen, İnopus derelerinin kıyısında, Cynthian tepesinin büyük kütlesine yaslanmış bir şekilde, bir palmiye ağacının yanında dinleniyordun.
ΠΙΝΔΑΡΟΣ; Selam sana ey göklerin inşa ettiği ada, sen geniş dünyanın hareketsiz harikası, ölümlü insanlar tarafından Delos olarak adlandırılırdın, ama Olympos'un kutsanmış tanrıları tarafından koyu mavi denizin uzaktan görülen yıldızı [astra] olarak bilinirdin.
ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ; Illisos nehrinin karşısında Agrai adında bir bölge ve Artemis Agrotera'nın [Avcı] bir tapınağı vardır. Artemis'in Delos'tan [doğduktan sonra] geldiğinde ilk kez burada avlandığını söylerler [ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ - 1.31.1]
Efesliler, Apollon ve Artemis'in Efes yakınlarındaki Ortygia korusunda doğduğunu söyler [Tacit.Annal.III,61].
ΣΤΡΑΒΩΝ; Aynı kıyıda [Küçük Asya'daki Efes'in], denizden biraz yüksekte, her çeşit ağacın, özellikle de selvi ağaçlarının bulunduğu muhteşem bir koru olan Ortygia [Delos'la rekabet halinde olan ve Apollon ve Artemis'in doğum yeri olduğu iddia edilen bir ada] da vardır. Kenchrios Nehri [Değirmendere] tarafından geçilir, burada Leto'nun doğum sancılarından sonra yıkandığı söylenir. Çünkü burada Apollon ve Artemis'in doğumunun efsanevi sahnesi, dadı Ortygia'nın sahnesi, doğumun gerçekleştiği kutsal yer ve tanrıçanın doğum sancılarından kurtulduktan sonra ilk kez dinlendiği söylenen yakındaki zeytin ağacı yer almaktadır [14.1.20].
Efes sikkeleri, kentte en çok tapınılan tanrıça Artemis'e tapınmayla bağlantılıdır. Efes sikkelerinin ön yüzünde sıklıkla tasvir edilen arı, İyonyalıların Artemis ile özdeşleştirdikleri antik Asya doğa tanrısının simgesidir. Av tanrıçasının amblemi de genellikle efes sikkelerinin arka yüzlerinde tasvir edilen geyiktir. Arı Artemis'le ilişkilendirildi ve Antik Dünyanın Yedi Harikasından biri olan Artemis Tapınağı rahibelerine Melissae [Bal Arıları] denmekteydi.
Efes antik kentine ait daha fazla antik sikke görselleri için Tıklayınız.
Arı, geyik ve palmiye tasvirleri, Türkiye'nin batı kıyısındaki günümüz İzmir’in Selçuk ilçesi sınırları içerisinde yer alan antik Yunan şehri Ephesos [ΕΦΕΣΟΣ] - Efes antik kentinin amblemleridir. Bu şehir, Yunan tanrıçası Artemis için önemli bir ibadet merkeziydi ve Efes sikkelerindeki ikonografiler tipik olarak bu ilişkiyi tasvir etmektedir. Ephesos [ΕΦΕΣΟΣ] antik kenti üzerine yapı inşa edilmeyen, Anadolu’nun eski ana tanrıça [Kybele] geleneğine dayalı Artemis kültüne ve en büyük tapınağına sahip olması nedeniyle de ayrıcalıklı öneme sahip olan bir mega kenttir. Efes şehri, tanrıça Artemis'e adanmıştır. Antik Atina nasıl Akropolis üzerindeki Parthenon ile yüceltildiyse, Efes de antik çağın yedi harikasından biri olan İyonya'nın en büyük ve en parlak yapısı olan Artemision ile yüceltilmiştir.
Arı, başlangıçta Yunanlıların daha sonra tanrıçaları Artemis ile özdeşleştirdikleri bir erken Anadolu tanrıçasının simgesiydi. Arı tasvirleri ile birlikte Efes sikkelerinin üzerinde görülen iki Yunan harfi, Ε [epsilon] ve Φ [phi], Ephesos'un [Efes] kısaltmasıdır.
Efes sikkelerinin arka yüzlerinde görülen Palmiye ağacı tasvirleri, tanrıça Leto'nun Artemis'i ve kardeşi Apollon'u, bir palmiye ağacının altında doğurduğu yer olan Delos adasına atıftır [geleneklere göre değişebilir]. Hikayenin birçok versiyonunda, Artemis ilk doğandır ve Apollon'un doğumunda annesi Leto'ya ebe olarak yardım eder ve bu da onu bir doğum tanrısı olarak işaretlemiştir. Kökeni dışında, mitler ayrıca Orion, Actaeon ve bazı geleneklerde Adonis de dahil olmak üzere birkaç kibirli veya sadece talihsiz avcının ölümündeki rolünü de kaydeder. Tanrıça Artemis için kutsal bir hayvan olan geyik, tanrıçanın vahşi hayvanların koruyucusu ve onunla en sık ilişkilendirilen semboldür ve aynı zamanda Actaeon efsanesiyle olası bir ilişkidir.
ΟΜΗΡΟΣ; Sevin, kutlu Leto, çünkü sen görkemli çocuklar doğurdun, Tanrı Apollon [onu Ortygia'da] ve oklardan hoşlanan Artemis Iokheaira [kayalık Delos'ta]. Sen, İnopus derelerinin kıyısında, Cynthian tepesinin büyük kütlesine yaslanmış bir şekilde, bir palmiye ağacının yanında dinleniyordun.
ΠΙΝΔΑΡΟΣ; Selam sana ey göklerin inşa ettiği ada, sen geniş dünyanın hareketsiz harikası, ölümlü insanlar tarafından Delos olarak adlandırılırdın, ama Olympos'un kutsanmış tanrıları tarafından koyu mavi denizin uzaktan görülen yıldızı [astra] olarak bilinirdin.
ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ; Illisos nehrinin karşısında Agrai adında bir bölge ve Artemis Agrotera'nın [Avcı] bir tapınağı vardır. Artemis'in Delos'tan [doğduktan sonra] geldiğinde ilk kez burada avlandığını söylerler [ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ - 1.31.1]
Efesliler, Apollon ve Artemis'in Efes yakınlarındaki Ortygia korusunda doğduğunu söyler [Tacit.Annal.III,61].
ΣΤΡΑΒΩΝ; Aynı kıyıda [Küçük Asya'daki Efes'in], denizden biraz yüksekte, her çeşit ağacın, özellikle de selvi ağaçlarının bulunduğu muhteşem bir koru olan Ortygia [Delos'la rekabet halinde olan ve Apollon ve Artemis'in doğum yeri olduğu iddia edilen bir ada] da vardır. Kenchrios Nehri [Değirmendere] tarafından geçilir, burada Leto'nun doğum sancılarından sonra yıkandığı söylenir. Çünkü burada Apollon ve Artemis'in doğumunun efsanevi sahnesi, dadı Ortygia'nın sahnesi, doğumun gerçekleştiği kutsal yer ve tanrıçanın doğum sancılarından kurtulduktan sonra ilk kez dinlendiği söylenen yakındaki zeytin ağacı yer almaktadır [14.1.20].
Efes sikkeleri, kentte en çok tapınılan tanrıça Artemis'e tapınmayla bağlantılıdır. Efes sikkelerinin ön yüzünde sıklıkla tasvir edilen arı, İyonyalıların Artemis ile özdeşleştirdikleri antik Asya doğa tanrısının simgesidir. Av tanrıçasının amblemi de genellikle efes sikkelerinin arka yüzlerinde tasvir edilen geyiktir. Arı Artemis'le ilişkilendirildi ve Antik Dünyanın Yedi Harikasından biri olan Artemis Tapınağı rahibelerine Melissae [Bal Arıları] denmekteydi.
Efes antik kentine ait daha fazla antik sikke görselleri için Tıklayınız.
