Efes'teki isyan ve Pavlus [ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ]
Daha çok Artemision olarak bilinen Efes Diana [Artemis] Tapınağı, şimdiye kadar inşa edilmiş en büyük Yunan tapınaklarından biriydi. 356 yılında Herostratos [ΗΡΟΣΤΡΑΤΟΣ] tarafından yakıldıktan sonra MÖ 4. ve 3. yüzyıllarda yeniden inşa edilmiş ve Sidonlu Antipatros [Yunan şair] tarafından Antik Dünyanın Yedi Harikası'nın tacı olarak kabul edilmiştir.
Artemis Ephesia kültünün etrafını saran büyük şenlikler ve geçit törenleri, Yunan-Roma dünyasının her yerinden çok sayıda ziyaretçi ve hacıyı kendine çekiyordu. Havari Pavlus'un [Tarsuslu Saul] vaazları nedeniyle adanmışlık nesnelerine tapınılmasına karşı tehdit altında hisseden Artemis'in gümüş tapınaklarını yapan Demetrius adlı bir gümüşçü, ilgili işlerde çalışan işçilerle birlikte onları bir araya toplayarak yapmış olduğu konuşma kültün popülaritesinin ve kültün halk için büyük ekonomik öneminin kanıtıdır:.....Aynı işte çalışan işçileri yanına çağırıp dostlarım, biliyorsunuz ki bu işten iyi bir gelir elde ediyoruz ve bu Pavlus denen adamın Efes'te ve neredeyse tüm Asya eyaletinde çok sayıda insanı nasıl ikna ettiğini ve yanlış yola sürüklediğini görüyor ve duyuyorsunuz. İnsan eliyle yapılmış tanrıların hiçbir şekilde tanrı olmadığını söylüyor. Yalnızca ticaretimizin iyi ününü kaybetme tehlikesi değil, aynı zamanda büyük tanrıça Artemis'in tapınağının itibarının sarsılması tehlikesi de var; ve Asya eyaletinde ve dünyada tapınılan tanrıçanın kendisi de ilahi ihtişamından mahrum kalacak. Bunu duyunca öfkelenen Efes halkı bağırmaya başladı: Efeslilerin Artemisi büyüktür!. Kısa sürede bütün kent ayaklanmış Aziz Pavlus öfkeli Efesli kalabalığın elinden bir arkadaşı tarafından kurtarılmıştır [Acts 19,25-27].
Kent kâtibi kalabalığı yatıştırdı ve şöyle dedi: Efesli kardeşlerim, bütün dünya Efes kentinin, gökten düşen büyük Artemis tapınağının ve heykelinin bekçisi olduğunu bilmiyor mu? 36 Bu gerçekler yadsınamaz olduğuna göre, sakin olmalı ve aceleci davranmamalısınız. Bu adamları buraya getirdiniz, oysa ne tapınakları yağmaladılar ne de tanrıçamıza küfür ettiler. Öyleyse, Demetrios ve meslektaş zanaatkârların herhangi birine karşı bir şikayeti olan varsa, mahkemeler açıktır ve prokonsüller vardır. Suç duyurusunda bulunabilirler. Başka bir şey gündeme getirmek istiyorsanız, yasal bir toplantıda karara bağlanmalıdır. Şu anda, bugün olanlar yüzünden isyanla suçlanma tehlikesiyle karşı karşıyayız. O zaman bu kargaşanın hesabını veremeyiz, çünkü bunun için hiçbir neden yok. Bunu söyledikten sonra topluluğu dağıttı [Acts 19.35,36,37,38,39,40,41].
Artemision yaklaşık iki yüz yıl sonra Gotik akıncılar tarafından yakıldı ve Antik Çağ'ın sonlarına doğru terk edildi. Tapınağın sütun ve taşlarının çoğu, Konstantinopolis'teki Ayasofya gibi geç Roma ve erken Bizans kiliselerinde devşirme malzeme olarak kullanılmıştır. Paylaşmış olduğumuz antik sikke Roma İmparatoru Claudius'a aittir ve Ephesos - Efes antik kentinde darb edilmiştir. Antik sikkenin arka yüzünde günümüzde sadece otlarla kaplı bir alan olan Efesli Diana'nın kült heykelini çevreleyen dört basamaklı tetrastil tapınak tasviri görülmektedir.