Mytilene Antik Kenti Sikkeleri

Mytilene [ΜΥΤΙΛΗΝΗ] Midilli Antik Kenti - MVTIΛHNAIΩN​

Midilli-Lesvos [ΛΕΣΒΟΣ] Ege Denizi'nin kuzeydoğusunda bulunan, dağlık bir Yunan adasıdır. Yunanistan'ın ana karasından çok Türkiye'nin Ayvalık ile Dikili ilçelerine yakın olan ada, Girit ve Eğriboz'dan sonra Yunanistan'ın en büyük üçüncü adasıdır. Adanın başkenti Mytilene [ΜΥΤΙΛΗΝΗ] antik kentidir. Eşcinsel Lesboslu kadın şair Sappho'ya atfen, Lesboslu anlamına gelen lezbiyen sözcüğü Midilli, Lesbos [ΛΕΣΒΟΣ] adasından türemiştir.

Midilli şehri adını Lapithes'in oğlu Midilli'den alır. Midilli bir tanrının emriyle Yunanistan'ı bırakıp Midilli'ye gider. Orada bir kralın kızı Methymna [Ada üzerindeki bir başka anti kentin ismi] ile evlenir. Böylece adanın sahibi olur ve adaya adını verir. Lesbos tarih boyunca gelişmiş ve büyük ölçüde deniz ticareti sayesinde zengin bir şehir haline gelmiştir. Ayrıca şehir Arion [ΑΡΙΩΝ], Alkaios [ΑΛΚΑΙΟΣ], Terpandros [ΤΕΡΠΑΝΔΡΟΣ] gibi şairlerin ve Hellanikos [ΕΛΛΑΝΙΚΟΣ] gibi önemli filozofların da doğduğu yerdir. Adanın antik çağlardan beri bilinen isimleri Pelasgia [ΠΕΛΑΣΓΙΑ], Issa [ΙΣΣΑ], Aegira [ΑΙΓΕΙΡΑ], Mytonis [ΜΥΤΩΝΙΣ], Imerti [ΙΜΕΡΤΗ], Lasia [ΛΑΣΙΑ] ve Makaria [ΜΑΚΑΡΙΑ] idi. Zengin ve kültürel bir yaşam sunan Midilli'de Sappho kız okulu kuruldu. Ada Arkaik dönemde en parlak dönemini yaşamış ve bu dönemde Troas bölgesindeki birçok kent Midilli'nin egemenliğine girmiştir.

Ada hakkında çeşitli mitler vardır. Adanın ilk sakinleri, liderleri Pelasgian Argos'tan [daha sonra Tesalya] Triopus'un oğlu Xanthos olan Pelasgianlardır. Adanın ilk isimleri olan Pelasgia ve Issa'nın yanı sıra Perado, Kerani, Arisvi ve Tsini sit alanları gibi alanlarda Pelasgian duvarlarının kalıntılarının varlığı, mitolojik geleneğin içerdiği tarihsel gerçekleri göstermektedir. Aynı mitler, Orestes'in oğlu Penthilos önderliğinde adaya gelen Achaean kökenli başka bir grup olan Penthilides'in Midilli'ye yerleşmesini anlatır. MÖ 7. yüzyılın sonunda siyaset sahnesinden kaybolan Midilli kraliyet ailesi Penthilides, adını ve kökenini Penthilos'tan alır. Herodot, adanın sakinlerinden her zaman Lesbii veya Mytilenei ortak adı altında bahseder. Çok erken bir tarihte, MÖ 700'den önce Midilliler, Küçük Asya'nın karşı kıyısındaki Aeolia şehirlerini ve yerleşimlerini kontrol ederek Çanakkale Boğazı'na kadar uzanıyorlardı. Küçük Asya'nın Kyme antik kenti ile birlikte Lesvos [Midilli], İda Dağı bölgesindeki otuz kadar rüzgar şehrinin en önemli rüzgar merkezleri ve metropolleri olarak kabul edilmiştir.

MÖ 326'ya kadar elektron sikke basmaya devam eden tek şehir Mytilene/Midilli [ΜΥΤΙΛΗΝΗ] antik kentidir. Elektron antik sikkeler için tercih edilen değer hekte olarak adlandırılmıştır. Midilli sikkeleri belirli bir ikonografiyi takip etmemiştir ve genellikle anepigrafik [yazıtsız] olarak darb edilmiştir.



Midilli Antik Sikkeleri görüntülerinden değil, kalitelerinden ve nadir malzemelerinden dolayı farklıdır. Apollon, Artemis, Zeusun eşi Leda ve Lir tasvirlerinin yanı sıra antik kentte darp edilmiş antik sikkeler üzerinde çeşitli tanrılar, kahramanlar ve semboller darp edilmiştir. Antik kentin darb etmiş olduğu antik sikkelerde görülen Griffon'un Apollon'la tasviri, karakterin dini ilişkisi açısından adadaki Apollon kültüyle bağlantılıdır. Griffonlar Apollon'un koruyucu köpekleridir. Strabon, Apollon Hekatos [okuyla hedefi vuran okçu] kültünün bölgede yaygın olduğunu anlatır [Strabo, XIII 2,5]. Antik kentin sembolü olan ve Apollon'un koruyucu köpeği olarak kabul edilen Griffon ile bölgede kült olarak tapınılan Apollon, adanın antik sikkelerinde bir araya getirilmiştir. Midilli adası aynı zamanda Homeros'un eserlerinde adı geçen en azından MÖ 7. yüzyıla kadar uzanan uzun bir şarap yapımı geçmişine sahiptir.

Midilli'nin ünlü lirik şairi Sappho'nun [MÖ 630/570] eserleri antik çağda büyük beğeni toplamış ve Helenistik bilginler tarafından kanonik Dokuz Lirik Şair'den biri olarak listelenmiş ayrıca Onuncu İlham Perisi olarak övülmüştür. Kariyeri boyunca yaklaşık 10.000 dize şiir yazdığı düşünülse de, şu anda yalnızca 650'si hayatta kalmıştır. Midilli'deki siyasi çatışmalar Sappho'nun ailesinin yaklaşık MÖ 630-570 civarında Sicilya'ya sürgün edilmesine neden olmuştur. Sappho, daha sonra MÖ 600'de Midilli'ye geri dönmüş ve burada efsanevi kayıkçı Phaon'a aşık olmuştur. Ne yazık ki, Phaon ona kötü davranmış ve karşılıksız aşkı yüzünden Sappho umutsuzluk içinde kendini denize atmıştır [büyük bir sanatçı için trajik bir son].

Tüm dünyada bir kadın tarafından bu kadar tutkuyla sevilme şansına sahip olan sadece iki erkekten biri olan Phaon Midilli'de kayıkçıydı [ΠΛΑΥΤΟΣ ΤΙΤΟΣ ΜΑΚΚΙΟΣ-Ο ΚΑΥΧΗΣΙΑΡΗΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ].

Tanrıça Afrodit Phaon'un kayığına yaşlı ve çirkin bir kocakarı kılığında gelip kendisini Küçük Asya'ya götürmesini ister. Phaon onu Küçük Asya'ya götürür ve bunun için hiçbir ödeme kabul etmez. Afrodit karşılığında ona bir kutu merhem verir. Phaon bunu kendisine her sürdüğünde genç ve güzel oluyordu. Birçok kişi Phaon'un güzelliğine kapılmıştır. Bu güzelliğe kapılanlar arasında şair Sappho da vardır.

Midilli adasında darb edilen örnek alttaki örnek antik sikkelerdeki portre şair Sappho'ya varsayımsal olarak atfedilmiş olsa da, antik sikkelerin üzerindeki portre, Brygos Ressamı tarafından yapılan, elinde bir barbitos ve mızrap tutarken Alkaios'u dinlerken gösterilen, Attika kırmızı figürlü krater üzerindeki Sappho'nun günümüze ulaşan en eski portresine benzemektedir [MÖ 470].