Publius Licinius Valerianus - Valerian I
Roma tarihinin en çalkantılı dönemlerinde hüküm süren Valerianus, savaşta yakalanan ilk Roma imparatoru olarak sonsuz bir üne kavuşmuştur. Yetenekli bir askeri komutan olarak iktidara geldi ve o zamanın imparatoru Trajan Decius Balkanlar'daki Gotik istilalarına karşı savaşmak için ayrıldığında Valerian Roma'yı elinde tutmakla görevlendirildi. Yabancı bir düşmana karşı savaşta ölen ilk imparator olan Trajan Decius'un yenilgisinden sonra, Trebonianus Gallus imparator oldu. O da bu sefer Moesian lejyonlarının komutanı Aemilianus'un isyanına karşı Valerian'ın yardımına güvenecekti. Ancak Valerian, Trebonianus Gallus'un yardımına gelemeden imparator, Aemilianus'a sığınan kendi birlikleri tarafından öldürüldü. Aemilianus daha sonra benzer bir ihanete maruz kaldı ve Roma'ya ulaşamadan öldü. Bu lejyonlar daha sonra Valerian'ı imparator ilan etti ve imparatorun yükselişi kısa bir süre sonra Senato tarafından onaylanmıştır.
Valerian'ın ilk resmi eylemi, oğlu Gallienus'u ortak imparator olarak atamak oldu; böylece baba ve oğul, imparatorluğa saldıran hem iç hem de dış sayısız tehdidin üstesinden birlikte gelebilirdi. Valerianus doğuda Sasani Pers tehdidiyle yüzleşecek ve Gallienus Batı'nın sorumluluğunu üstlenecekti. Valerian ilk başta başarılı olmuştu. Antakya bir kez daha geri alındı ve Suriye eyaleti Roma kontrolüne geri döndü. Gaspçı Uranius Antoninus'un 254 yılında ortadan kaldırılmasından sonra, Roma'nın ana operasyon üssü 255 yılında Samosata'ya [Adıyaman] taşındı. Bu oldukça güçlendirilmiş lejyoner kampı, doğu sınırına yakın ve birçok askeri yolun sonunda bulunuyordu; stratejik konumu hızlı birliklere olanak sağlıyordu. Ordunun masraflarını karşılamak için üste hem altın hem de Antoninianus [Gümüş Sikke] basılarak yeni bir darphane kurulmuştur. 259 yılında Valerian, modern Türkiye-Suriye sınırı yakınındaki antik Edessa [Şanlıurfa] kentine ulaştı. Burada lejyonerler arasında ortaya çıkan veba salgını Roma kuvvetlerini zayıflattı ve 259 yılının sonlarına doğru Romalılar ile Persler arasında Edessa savaşına katılan Valerian ve 70.000 kişilik Roma ordusu feci bir şekilde yenilmiştir. Savaş Romalılar için kesin bir yenilgiydi ve Valerian'ın kendisi de binlerce Romalı asker ile birlikte esir alındı ve ordusundan geriye kalanlarla birlikte İran'a sürüldü. Valerianus'un bundan sonraki kaderi birçok spekülasyona konu olmuştur. Hristiyan yazarlar [Lactantius, De Mortibus Persecutorum gibi], en kötü şöhretli zalimlerinden birine uygun bir ölüm seneryosu yazmışlardır. Benzer şekilde, geleneksel Pers düşmanlarının en kötüsünü varsayan Romalılar, Valerian'ın işkencesinin, aşağılanmasının ve sonunda tüyler ürpertici ölümünün çeşitli versiyonlarını anlatmışlardır. Bunlar arasında imparator Valerianus'un derisinin yüzülmesi ve ardından vücudunun içinin samanla doldurulması da vardı [Trebellius Pollio, Valerian'ın Hayatı; Aurelius Victor, Caesares, 32; Eutropius IX, 6]. Bu anlatımların birçoğunun, Perslerin ele geçirilen krallara muamele etme gelenekleriyle tutarsız olduğu gerekçesiyle farazi olduğu ve Valerianus'un yaşayan bir ganimet olarak esaret altında öldüğü düşünülmektedir. Paylaşmış olduğumuz antik sikke Samosata [Adıyaman] antik kentinde darb edilmiştir [MS 255-256]. Samosata'nın bu harika antik sikkesi, önemli subaylara bir bağış olarak verilmek üzere darb edilmiştir ve hepsi yalnızca çok az hatta benzersiz örneklerle bilinen [bilinen 2/3 örnek], son derece nadir bir antik sikkedir. Antik sikke daha önce Roma imparatoru Caracalla tarafından kullanılan ters tipi kullanmaktadır. Antik sikke arka yüzde Muzaffer Minerva'yı [Athena] bir kupanın [Savaşta ele geçirilen ganimet] önünde sağ elinde zafer tanrıçasını [Victory - Nike] tutarken göstermektedir [MINERVA VICTRIX - Muzaffer Minerva'ya]. Bu, başka bir savaşa hazırlanan bir ordu için uygun bir nedendir. Ne yazık ki Romalılar için Valerian, Sasanilere karşı başarılı olamayacaktı. Pers kralı I. Şapur MS 270'de hastalıktan öleceği için Valerian'ın ölümünün intikamı asla alınamayacaktı.