Pergamon Kralları Antik Sikkeleri

Pergamon Krallığı



Bergama Krallığı veya Attalid krallığı [Δυναστεία των Ατταλιδών]. Helenistik dönemde, Küçük Asya'nın Batı kesiminin çoğunu başkenti Bergama'dan yöneten bir Yunan devletidir. Attalos Hanedanı yaklaşık yüz elli yıl boyunca Anadolu'nun büyük bir kısmını yönetmiş, Pergamon Krallığı'nı kuran ve yöneten hanedandır. Başkentleri günümüz Bergama/Pergamon [Πέργαμος ] antik kentidir.

Pergamon'da Yöneticilik Devri​

Philetairos [Φιλέταιρος της Περγάμου] Pergamon Krallığı'nın ve bu Krallığı yöneten Attalos Hanedanı'nın kurucusudur.

I. Eumenes [Εὐμένης] Pergamon Krallığı'nın ikinci yöneticisi.


Pergamon'da Krallık Devri

I.Attalos Soter [ Ἄτταλος Α΄ Σωτήρ ]

II.Eumenes [ Εὐμένης Β' τῆς Περγάμου ]

ll.Attalus Philadelphus [ Ἄτταλος Β΄ ὁ Φιλάδελφος ]. Philadelphus [ Φιλάδελφος ] kardeş seven anlamına gelir.

III. Attalos [Άτταλος]. Pergamon krallığının son kralıdır. Annesine olan bağlılığından ve sevgisinden dolayı Annesini seven anlamına gelen Phılametor [Φιλάμετορ] olarak anılır. M.Ö. 133 yılında öldüğünde, bir vasisi olmadığından, Pergamon Krallığını Romaya bırakan bir vasiyet bırakmıştır.

Eumenes III [Εὐμένης Γ]. Gerçek ismi Aristonikos [Ἀριστόνικος]. Bergama krallığında tahtta hak iddia etmiştir.

Bergama Kralı Philetaerus [Φιλέταιρος]

Philetairos [Φιλέταιρος της Περγάμου] Pergamon Krallığı'nın ve bu Krallığı yöneten, Anadolu'da Bergama'nın Attalid hanedanının kurucusu. Kırk yıla yakın hükümdarlığı sırasında Bergama akropolünde Demeter tapınağını, Pergamon'un koruyucu tanrısı Athena tapınağını, Bergama'nın ilk sarayını inşa ettirmiş ve kentin surlarına önemli katkılar sağlamıştır.



Aşağıda paylaşmış olduğumuz antik sikkler Bergama Kralı Philetaerus'a [Φιλέταιρος] ait antik sikke görselleridir. Krala ait Tetradrahmi kategorisinde olan antik sikkeler ön yüzlerde Philetaerus portresi veya Seleukos Nikatör portleri, arka tiplerde Athena ve ΦIΛETAIPOY/PHILETAIROU lejantları görülmektedir.

Bergama Kralı Eumenes I [Εὐμένης]

Eumenes I [Εὐμένης] MÖ 263'ten MÖ 241'deki ölümüne kadar Küçük Asya'daki Bergama şehrinin kralıdır. Eumenes [Εὐμένης], hiçbir zaman kral unvanını üstlenmemiştir.

Aşağıda paylaşmış olduğumuz antik sikkler Bergama Kralı Eumenes I'e [Εὐμένης Α] ait antik sikke görselleridir. Krala ait Tetradrahmi kategorisinde olan antik sikkeler ön yüzlerde Philetaerus portresi, arka tiplerde Athena ve ΦIΛETAIPOY/PHILETAIROU lejantları görülmektedir. Philetaerus'un portresi ve adıyla sikke darbı yapmıştır. Eumenes I sikkelerinde arka tipler değişiktir. Kral Philetaerus'a ait antik sikkeler arka yüzlerde Athena'nın önünde kalkan ve sağ eli kalkan üzerinde durmaktadır. Eumenes I sikkelerinde ise kalkan sol tarafta Athena'nın sol dirsek kalkana yaslanmış şekilde görülmekte ve Athena sağ elinde tutmuş olduğu çelenk ile Philetairos'u taçlandırmaktadır.

Bergama Kralı Attalos I Soter [Ἄτταλος Α Σωτήρ]

I. Eumenes'in evlatlık oğlu ve Attalid hanedanının MÖ 238'de kral unvanını alan ilk kişisidir. 72 yaşında felç geçirerek ölmüştür. Yunanca kurtarıcı anlamına gelen Soter/Σωτήρ unvanını kullanmaktadır.

Aşağıda paylaşmış olduğumuz antik sikkler Bergama Kralı Attalos I Soter'e [Ἄτταλος Α Σωτήρ] ait antik sikke görselleridir. Krala ait Tetradrahmi kategorisinde olan antik sikkelerin tümü, Attalos'un büyük amcası Philatairos'un resmini ve adını taşımaktadır. Ön yüzlerde Attalos'un büyük amcası Philetaerus portresi, arka tiplerde Eumenes I sikklerinde olduğu gibi Athena sağ elinde tutmuş olduğu çelenk ile Philetairos'u taçlandırmakta ve ΦIΛETAIPOY/PHILETAIROU lejantları görülmektedir. Sadece arka yüzlerde farklı monogramlar ve küçük semboller görülebilmektedir. [ Arı, Yıldırım, Bolluk boynuzu/Cornucopia].

Bergama Kralı Eumenes II Soter [Εὐμένης Σωτήρ]

Eumenes II Soter [Εὐμένης Σωτήρ] MÖ 197-159 arasında hüküm sürmüş Bergama kralı. Attalus I Soter ve kraliçe Apollonis'in oğlu ve Attalid hanedanının bir üyesidir Eumenes II Sikkeleri çok nadirdir. Pergamon antik sikkelerinde asla yaşayan bir kralın portresi darb edilmemiştir. Yanlız Eumenes II'ye ait bilinen iki sikke üzerinde kralın portresi yer almaktadır. Eumenes'in kardeşi Attalos'un bu sikkeyi MÖ 172'de Eumenes'in hayatına kastetme girişiminden sonra, kardeşinin dul eşiyle evlenmiş ve tahtı devralmış olduğu zaman darb ettirmiştir. Kardeşi de dahil olmak üzere tüm dünyanın Eumenes'in öldüğüne inandığı sırada darb ettirmiş olduğu sikke ön yüzde kardeşinin portresi, arka yüzde Yunan ve Roma mitolojisinde Dioskori olarak bilinen kardeş sevgisinin bir sembolü olan Castor ve Polydeuces ikizleri tasviri ile birlikte BAΣIΛEΩΣ EYMENOY / BASILEOS EUMENOU lejantı görülmektedir.

Daha sonra Eumenes'in ciddi şekilde yaralandığı, ancak hala hayatta olduğu ortaya çıkınca, Attalos darb ettirmiş olduğu bu antik sikke tipini geri çekmek zorunda kalmıştır ve bu tip Tetradrahmi sikke Antik Dünyanın en nadir sikkelerinden biri haline gelmiştir. 2013 yılında 170.000 Euro satış fiyatı ile satılmıştır. Dünyada bilinen iki örneği vardır.



Eumenes II'ye ait nadir bulunan sikke türlerinin yanı sıra antik Bergama'nın en ünlü eserlerinden biri de onun saltanatına aittir. Eumenes II babasının Galatlara karşı kazandığı zaferi anmak için, Bergama akropolünün teraslarından biri üzerine görkemli süslemelerle süslenmiş devasa bir anıt yaptırarak bu zaferi anmıştır. Anıt üzerinde Olympos Tanrıların devlerle savaşlarını anlatan tasvirler vardır. Yapı kalıntıları 1870'li yıllarda Alman arkeolog Carl Humann tarafından yurt dışına çıkartılmıştır. Eser günümüzde Berlin'de bulunan Pergamon Müzesi'nde sergilenmektedir.









Yine aynı şekilde Eumenes II Soter [Εὐμένης Σωτήρ] tarafında Bergama/Pergamon antik kentinde bulunan kutsal Athena tapınağına ait giriş kalıntıları da aynı müzede bulunmaktadır. Girişin üzerinde Kral Eumenes zafer getiren Athena'ya sunmuştur yazmaktadır.

Eumenes III / Aristonikos [Ἀριστόνικος]

İzmir/Bergama ilçesinde bulunan Aristonikos Heykeli.



Gerçek ismi Aristonikos [Ἀριστόνικος] olan Eumenes III [Εὐμένης]. Bergama krallığı tahtına hak iddia eden birisidir. Bergama kralı II. Eumenes'in gayrimeşru oğlu olduğunu iddia eden Aristonikos [Ἀριστόνικος] hanedan adı Eumenes III'ü alarak tahtta hak iddia ettmiştir. Kendisini II. Eumenes'in oğlu olduğunu söyleyen Aristonikos, Pergamon kralı Attolos III M.Ö. 133 yılında öldüğünde, bir vasisi olmadığından, Pergamon Krallığını Romaya bırakan bir vasiyet bırakmıştır. Aristonikos [Ἀριστόνικος] bu kararı tanımamış ve Pergamon Kralı III. Eumenes adı ile Romalılara isyan etmiştir. Ancak Romalılar tarafından yenilip, yakalanıp idam edilmiştir. Bilinen Tetradrahmi sikkeleri Cistophorus tip sikkelerdir. Arka tiplerde ΘVA BA/EY - ΑΠΟΛ/APOL [Lydia Apollonis antik kenti] ve ΣΤ-ΡΑ/STRA lejantları görülmektedir.

[Pergamon antik kentinde darb edilmiş Cistophorus Tetradrahmi sikkeler ile karıştırılmamalıdır]

Cistophorus/Kistophoros üzerinde Dionysos kültü şenliklerinde büyük bir alayla taşınan ve içinde ya da etrafında yılanlar bulunan kutsal sepetin [cista mystica] sembolü olan Antik Yunan sikkeleridir.