Priene Antik Kenti Sikkeleri

Priene [ΠΡΙΗΝΗ] Antik Kenti - ΠPIHNEΩN ​

Bazı antik yazarlar tarafından Kadme olarak adlandırılan Priene [ΠΡΙΗΝΗ] antik kenti günümüz Aydın-Söke ilçesine bağlı olan Gelebeç [Güllübahçe] ve Doğanbey köylerinin sınırları içerisinde bulunan antik kenttir. Antik kent, MÖ 7. yüzyılda Lidyalı Ardys tarafından yağmalandı, ancak MÖ 8. yüzyılda yeniden refahına kavuştu. MÖ 8. yüzyılda Priene, merkezi tapınağı Panionion'un şehrin sınırları içinde yer aldığı İyonya Birliği'nin bir üyesiydi.

Maeander'in [Büyük Menderes Nehri] çıkışlarından sonra Priene kıyısı gelir, üstünde Priene ve ayrıca vahşi hayvanlar ve ağaçlarla dolu Mykale dağı bulunur. Bu dağ Samian topraklarının üzerinde yer alır ve Trogilian adı verilen burnun uzak tarafında yaklaşık yedi stadia genişliğinde bir boğaz oluşturur. Priene, bazı yazarlar tarafından Kadme olarak adlandırılır, çünkü antik kenti kuran Philotas bir Boeotian'dı [Strabo,XIV 1.12].

Daha sonra Pers kralı Cyrus'un [MÖ 540] generalleri tarafından ele geçirilen şehir, Perslere karşı yapılan birçok isyanda yer almıştır. Kurulduğu dönemde denize yakın olan hatta limanı bulunan Priene, zamanla Menderes nehrinin taşıdığı alüvyonlar nedeniyle denizden uzaklaşmış ve Miletos'un kuzeyinde, Mykale yarımadasının kayalık burnunda MÖ 4. yüzyılda yeniden kurulmuştur. MÖ 498-408'de Miletoslu Yunan mimar Hippodamus tarafından geliştirilen bir ızgara planı olan Hippodamos planı üzerine inşa edilen bu alan, Roma döneminde yalnızca çok az bir değişikliğe uğramıştır ve iyi korunmuş kalıntıları bugün geç klasik ve erken Helenistik şehrin hayatta kalan en muhteşem örneğini oluşturmakta ve Yunan şehir planlaması hakkında önemli bir bilgi kaynağıdır.

Priene [ΠΡΙΗΝΗ] antik kenti aynı zamanda MÖ 620'de Priene'de doğan ve MÖ 550'de ölen bir Yunan filozof, hukukçu ve yargıç olan Bias'ın doğum yeridir. Arkaik Yunanistan'ın Yedi Bilgesi arasında yer alır ve hatta Calladesli Satyros tarafından bunların en önemlisi olarak kabul edilirdi. Priene'li Bias yargıç olarak görev yaptığında, onun Priene adaleti Ephesus'lu Hippo tarafından tüm Yunanistan için bir model olarak kabul edilmiştir. Bias aynı zamanda bir akıl hocasıydı. Sardunyalı otokrat Kroisos bile ona tavsiye için gelirdi. Bias'ı çok yücelten Antik Yunan filozofu Herakleitos'un Priene'de Teutamos'un oğlu Bias doğdu, diğerlerinin en güzel konuşanıydı dediği söylenir; bu da Bias'ın Antik Yunan'daki Yedi Bilgeler çemberinin diğer altı üyesinden üstün olduğunu ima eder.



Bias yazılı bir kayıt bırakmamıştır. Ancak görüşleri hakkında çok şey bilinmektedir. Örneğin, çoğu insanın kötü olduğunu söyleyerek çok şüpheciydi. Ayrıca dindarlık, ölçülülük, iyi tavırlar vb. üzerinde duran temsili bir düşünürdü. Ayrıca çok hayırseverdi. Phanodikos [ΦΑΝΟΔΙΚΟΣ], Bias'ın savaşta ele geçirilen bazı Messenialı [Sicilya] kızları fidye karşılığında kurtardığını ve onları kendi kızları olarak yetiştirdiğini, onlara çeyiz verdiğini ve onları Messenia'daki babalarına geri verdiğini anlatır.

Priene Persler tarafından saldırıya uğradığında ve vatandaşlarının değerli eşyalarını taşıyarak mülteci olarak kaçtığında, birisi Bias'a neden yanında hiçbir şey götürmediğini sorar; Bias, her şeyi yanımda taşıyorum diye yanıtlar, bu da onun bilgeliğinin ve erdemlerinin maddi malların aksine onun gerçek malları olduğu anlamına gelir. Bir avukat olarak becerisi ve bu becerisini hakkı savunmada kullanmasıyla öne çıktığı söylenir. Ayrıca Leroslu Demodokos'un bu konuda şu sözleri söylediğini görüyoruz; Eğer bir yargıçsan, Prieneli bir karar ver, ve Hipponax dedi ki; Davalarını savunmada Priene'li Bias'tan daha güçlü [Diogenes Laertius, I,84].